Spoiler alert vooraf: ga je Air nog kijken, dan moet je misschien niet verder lezen.
De goed ontvangen film Air (ModMod was bij de première) vertelt het verhaal van Nike in de jaren tachtig, toen het een uncool hardlopersmerk was met een kwakkelende basketbaldivisie. Totdat Sonny Vaccaro, een basketbalscout met overgewicht en een gokverslaving, alles op alles zet om de jonge Michael Jordan te strikken voor Nike.
Michael Jordan wil per se een deal met Adidas, het hipste merk van het moment en favoriet bij hiphoppers en basketballers. Run DMC heeft zelfs een nummer over Adidas!
Eventueel willen Jordan en zijn ouders ook wel luisteren naar het aanbod van Converse, de sponsor van de National Basketball Association die de drie grote sterren van het moment (Bird, Magic en Dr. J.) onder contract heeft.
Het lukt Vaccaro uiteindelijk om Jordan te strikken door hem niet alleen een speciale schoen te offreren, maar ook een geheel eigen lijn: Air Jordan. Die lijn levert Jordan nog altijd een paar honderd miljoen per jaar op (en Nike het veelvoud daarvan), maar dat stond toen nog lang niet in de sterren geschreven. De coup van Vaccaro was een masterpiece in marketing en onderhandeling, met een doorslaggevende emotionele speech die de deal rondmaakte. Wie de film Air ziet, weet dat Vaccaro de sleutelspeler was in dit succesverhaal. Maar was dat in het echt ook zo?
18 wijze tips van Michael Jordan vind je hier.
Phil Knight is de oprichter van Nike. In de film wordt hij gespeeld door Ben Affleck, die Knight extreem lullig neerzet als een paarse Porsche rijdende CEO met gratuite Boeddhistische aforismen.
Knight zei zelf in 2015 tegen USA Today: “Veel mensen willen krediet voor het tekenen van Michael Jordan, de meest in het oog springende is Sonny Vaccaro. (..) Sonny had zeker een bijdrage, maar hij was niet de MVP in het hele proces.”
In de geweldige, tiendelige Netflix-documentaire The Last Dance over Michael Jordan komt Sonny Vaccaro helemaal niet voor. Michael Jordan zei daar later over: “Sonny wil graag de krediet ervoor. Maar in werkelijkheid was het niet Sonny, het was George Raveling. George Raveling was bij me op de Olympische Spelen in 1984 [in dat team zaten alleen college-spelers – Jordan blonk uit]. Hij was altijd op me in aan het praten: ‘You gotta go Nike, you gotta go Nike. You’ve got to try.’”
In het verhaal van de film komt de rol van George Raveling, gespeeld door Marlon Wayans, wel aan bod. Er wordt ook duidelijk gemaakt dat Raveling tijdens de Olympische Spelen op Jordan aan het inpraten was.
Michael Jordan beweerde dat niet Sonny Vaccaro, maar Nike’s marketing-directeur Rob Strasser degene was die namens Nike de belangrijkste rol vervulde. Strasser wordt in de film gespeeld door Jason Bateman. In Air heeft Strasser slechts een dienende rol.
Sonny Vaccaro verliet Nike in 1991 onder omstandigheden die nooit helemaal zijn opgehelderd. Hij verhuisde naar concurrent Adidas, waar hij Rob Strasser weer tegen kwam, die eerder was overgestapt naar de Duitse firma.
Vaccaro nam zelf geen blad voor de mond over de totstandkoming van Air Jordan: “Phil Knight liegt, Michael liegt nog meer en Raveling is gek.”
Ander puntje: in de film is er een onaangekondigd, maar bepalend bezoek dat Sonny Vaccaro aflegt aan het ouderlijk huis van Michael Jordan in North Carolina, waar hij een gesprek heeft met moeder Deloris (in de film overtuigend gespeeld door Viola Davis). In werkelijkheid heeft dit bezoek nooit voorgevallen, hoewel Vaccaro dat zelf wel suggereert. Er was wel een ontmoeting, maar dat was na een basketbalwedstrijd en met behulp van George Raveling.
Succes heeft vele vaders en, zoals Phil Knight zegt, “failure is an orphan”. Maar uiteindelijk is er maar één iemand cruciaal geweest voor het succes van Nike en Air Jordan, en dat is Michael Jordan zelf, de Greatest Of All Time.
