Als iedereen even terug wil bladeren naar Hoofdstuk 1 van het lesboek, dan herhaal ik wat daar staat onder het kopje Bosscheboltheorie: ‘Je kleding is als een Bossche bol. De buitenste laag is het donkerst, naar binnen toe wordt het steeds lichter.’ Met andere woorden: je overhemd is lichter dan je jasje, en de stropdas is in principe het donkerst van kleur.
In het geval van broken tailoring (broek en jasje behoren niet tot hetzelfde pak) geldt er een Bosscheboltheorie van beneden naar boven: de kleur van je broek is lichter dan van het overhemd en jasje.
De achtergond van die theorie laat zich wetenschappelijk lastig verklaren, maar Lex Uiting was zo vriendelijk om het te illustreren bij de première van de film Louis in het Amsterdamse theater Tuschinski.
De 16 beste pakken uit de filmgeschiedenis? Die vind je hier (en ja, het pak hieronder van Sean Connery staat erbij.
Lex betrad de rode loper van Tuschinski in een keurig driedelig pak met subtiele grijsbruine ruit, eronder een donkerblauw overhemd. Dat had een lichtblauw of wit overhemd moeten zijn – de kameraad ter rechterzijde staaft dat standpunt (en tevens mijn verticale Bosscheboltheorie, met dank aan de lichte pantalon).
Het fijne van een driedelig pak is dat je het jasje open mag dragen, zowel zittend als staand. Het gilet (Engelsen zeggen vest, Amerikanen waistcoat) neemt dan de – broekband – bedekkende rol op zich. Sean Connery laat dat in Goldfinger fraai zien in dat beroemde, door Anthony Sinclair op maat gemaakte pak.
Een gilet heeft altijd minimaal een knoop meer dan je jasje, en net als bij je jasje blijft het onderste knoopje altijd open. Die praktijk is ooit gestart door de Engelse koning Edward VII, die te ver was uitgebuikt om het allemaal nog te kunnen dichtknopen. Een driedelig pak vereist wel een stropdas, anders ‘zwemt’ het boordje.
Een stropdas zet de geometrische synergie tussen boord, gilet en strop in werking (zie wederom James Bond). Het klinkt als muggenziften, maar met Johan Cruijff zeggen wij: ’Als het niet loopt, zie je weer hoe belangrijk de details zijn. Dan zijn er details die in detail verkeerd gaan.’
