Kunst als ideologisch fileermes. Dat is het ideaal van Kendell Geers, samensteller van EVERYTHING IS TRUE – NOTHING IS PERMITTED. De tentoonstelling, die binnenkort te zien is in Brutus in Rotterdam, toont hoogst explosief werk van onder andere Cassils (zie hieronder), Regina José Galindo, Kara Walker, Edith Dekyndt, Arthur Jafa, Alfredo Jaar en het stoicijnse Engelse duo Gilbert and George (dat zich hier van een andere kant laten zien).
EVERYTHING IS TRUE – NOTHING IS PERMITTED is een uitdagende viering van de kracht van kunst. De mogelijkheid om onze verwachtingen onderuit te halen, om te inspireren, te helen, te prikkelen, te verwarren, te verstoren en uit te dagen. Tegelijkertijd is het een compromisloos protest tegen de glitter en glamour van een kunstmarkt die de waarde van kunst reduceert tot louter financiën.
Veerkracht
De tentoonstelling draait om de veerkracht van kunstenaars die zich weigeren neer te leggen bij een rol als decorateur van een lifestyle of producent van alternative assets. Zij zetten hun tanden in politiegeweld, racisme, dwingende schoonheidsidealen, machtsongelijkheid en de uitwassen van het kapitalisme. Zonder te moraliseren laten zij zien wat kunst kan zijn: een taal om de waanzin, stress en trauma’s van de hedendaagse wereld te bevatten.
Kunst – politiek
De samensteller van de expo is Kendell Geers. Hij werd in de jaren 80 in Zuid-Afrika vervolgd als antiapartheidsactivist en leeft sindsdien als politiek vluchteling in ballingschap. Hierdoor heeft hij een direct begrip van de pijnlijke overlap tussen kunst en politiek. Voor EVERYTHING IS TRUE – NOTHING IS PERMITTED nodigde hij kunstenaars uit als (lid van Pussy Riot – die je hiervan kent), Steven Cohen, Betty Tompkins, Andres Serrano, Valie Export, Oleg Kulig en Pyotr Pavlensky die zich hebben verzet tegen censuur in een wereld die verdeeld is door vooroordelen. Velen van de kunstenaars in deze tentoonstelling zijn vervolgd of gevangengezet vanwege hun werk.
Punk-esthetiek
Brutus in Rotterdam is voor Geers de gedroomde locatie voor EVERYTHING IS TRUE – NOTHING IS PERMITTED. Geen smetteloos witte muren, maar een rauwe ruimte die de zintuigen op scherp zetten. Werken zijn rechtstreeks op wanden geprint, tussen roestvlekken en afbladderende verf, zodat bezoekers naar de afbeeldingen kijken en niet naar kunstwerken als handelswaar. De punk-esthetiek van het tentoonstellingsontwerp roept associaties op met de avant-garde tentoonstellingen van een eeuw geleden, waarmee dadaïsten en surrealisten ageerden tegen de behaagzieke kunst van de Parijse salons.
Ambigu
De expositie toont oud en nieuw werk van zo’n tachtig internationale kunstenaars. De werken zetten aan het denken over de dunne scheidslijn tussen ‘vrijheidsstrijder’ en ’terrorist’ en de macht die schuilt in het recht om te spreken. De kunst is soms heftig, vaak ambigu en altijd verwarrend. In een tijd waarin de grens tussen feiten en perceptie steeds vager wordt, nodigt het werk van onder andere Andres Serrano, Arthur Jafa en Johan Grimonprez uit om te navigeren voorbij de tegenstrijdigheden van een Post Truth-realiteit. Hun films, gebaseerd op historische gebeurtenissen zoals de bestorming van het Capitool en de aanval op het World Trade Center, geven verrassende interpretaties van deze gebeurtenissen en bevragen hoe deze beelden zich verhouden tot de historische feiten.
EVERYTHING IS TRUE – NOTHING IS PERMITTED gaat niet over de conventionele esthetiek die gekaapt is door de kunstmarkt. Kunst hoeft hier niet mooi en troostend te zijn. Deze tentoonstelling gaat over het geweld van esthetiek. De manier waarop Marina Abramović in Art Must Be Beautiful, Artists Must Be Beautiful (1975) haar haar kamt, ziet er pijnlijk uit en veroorzaakt ongemak. Maar als kunstenaar die zelf uitsluiting en censuur heeft ervaren, heeft zij een heel ander idee van de relatie tussen schoonheid en geweld. Deze foto SILENCE = DEATH is een passend campagnebeeld van de tentoonstelling: het laat zien (het beeld zie je hieronder) hoe kunstenaars manieren vinden om te spreken, zelfs als ze gecensureerd worden.
Naast video’s en foto’s van bestaande performances worden er vijftien werken live opgevoerd. Twee daarvan zijn speciaal voor deze tentoonstelling gemaakt door Mandy El-Sayegh en Regina José Galindo.
Praktisch
De tentoonstelling loopt van 8 maart tot en met 15 juni 2025 bij Brutus Space, Keileweg 10, 3029 BS, Rotterdam. Hier vind je alle informatie. Opgelet: Minimumleeftijd voor bezoekers is achttien jaar!
Honger gekregen van alle kunst? Kijk dan vooral eens hier.
Achtergrond
Een deel van de tentoongestelde werken in EVERYTHING IS TRUE – NOTHING IS PERMITTED komt uit de collectie van A/POLITICAL. Deze organisatie, met kantoren in Londen en een enorme industriële ruimte (The Foundry) in het zuiden van Frankrijk, fungeert als platform voor kunstenaars die vanwege de controversiële aard van hun werk moeilijk voet aan de grond krijgen bij reguliere kunstinstellingen.
Over Brutus
Brutus, in 2008 opgericht door kunstenaar Joep van Lieshout, is een kunstinstelling in het M4H-havengebied in het westen van Rotterdam. Het is geen museum, maar een Artist Driven Playground waar makers de vrije hand krijgen om te experimenteren in alle mogelijke disciplines: van sculptuur tot performance en van schilderkunst tot video-installatie.
