We schreven al eerder hoe de 2 minuten regel je kan helpen om van de bank af te komen. In dit artikel gaan we nog een stapje verder.
Waarom lijkt het totaal geen moeite te kosten om drie afleveringen van een Netflix-serie te kijken, een uur lang onafgebroken door al je social media te scrollen of twee uur (of langer) te gamen? En wat maakt dat een half uur studeren of het uitvoeren van een vaardigheid (zoals het leren spelen van gitaar) ontzettend veel moeite kan kosten?
Neurotransmitter dopamine speelt een kernrol in dit proces. In tegenstelling tot wat veelal wordt gedacht zorgt dopamine niet voor een geluksgevoel, maar roept het een gevoel van verlangen op. Dit proces zorgt ervoor dat je van de bank afkomt (of blijft zitten) wanneer er een leuke taak op je wacht en vice versa.
Wanneer je denkt aan het idee dat er een stuk taart op je staat te wachten, zal dopamine z’n werk doen. Of die taart daadwerkelijk goed voor je is, heeft het brein geen boodschap aan. Hetzelfde geldt voor plezierige taken als Netflixen vs. een bezoek aan de sportschool. In de meeste gevallen zal een avondje Netflixen de dopamine-wedstrijd winnen.
Je kunt je vast voorstellen dat ons leven vandaag de dag volzit met dopamine triggers. Van voeding dat rijk is aan suiker en vetten, tot een constante stroom aan berichten op onze smartphone. Hoe zit die dagelijkse stroom aan dopamine triggers ons in de weg om taken uit te voeren die goed voor ons zijn? Het antwoord: tolerantie.
Wanneer er constant dopamine triggers plaatsvinden, went je systeem aan de hoge dopamine-afgifte en ontstaat er een nieuwe nullijn. Het gevolg is dat taken die voor minder dopamine zorgen nóg minder interessant worden, waardoor motivatie uitblijft. Voor verslaafden, die gewend zijn geraakt aan extreem hoge dopamine-levels, is het daarom extreem lastig om terug te keren naar het normale leven waarin die levels een stuk lager liggen.
Hoe los je dit op?
Een dopamine detox is het antwoord. Een detox van een dag kan er al voor zorgen dat je dopamine transmitter herstelt. Op de detox-dag gebruik je geen internet, geen telefoon, speel je geen games, luister je niet naar muziek, masturbeer je niet en eet je geen junk food.
Wat ga je wel doen? Wandelen, mediteren, reflecteren en schrijven. Aan het begin zal dit voor flink wat verveling zorgen, maar na een tijdje zal je brein wennen aan de lagere dopamine-afgifte en dit als het nieuwe normaal beschouwen.
Je kunt ook een minder radicale aanpak hanteren door één dag per week een belangrijke dopamine trigger te ontlopen. Als dat voor jou gamen is, game je een dag lang niet. Ook nu zul je meer verveling ervaren, maar dat is het doel van de detox.
Dopamine balans in het normale leven
Een dopamine detox is één ding, maar hoe kun je dopamine inzetten om in het normale leven minder leuke taken ook voor elkaar te krijgen? Simpel: beloon jezelf na een uitdagende taak. Je zal gemotiveerder raken om de taak uit te voeren, doordat je weet dat je achteraf een beloning zult krijgen. Met de nadruk op ‘achteraf’, anders werkt het uiteraard niet.
Ook is het aan te raden om de dag te starten met de uitdagende taken en pas daarna voor taken te kiezen die voor meer dopamine zorgen. Als je het andersom doet, zal het een stuk uitdagender worden om die lange termijn taken op te pakken!
