Onderzoekers van het University College London en de universiteit van Ljubljana hebben onderzocht hoe vijfduizend jaar oude Egyptische mummies ruiken. Negen mummies die, ofwel in bewaring waren gehouden of tentoongesteld waren in het Egyptisch Museum in Caïro, werden door de wetenschappers onder de loep genomen.
Dat deden ze door meetapparatuur aan de rand van de sarcofaag te installeren. Technische instrumenten werden gebruikt om luchtmoleculen te analyseren die uit de sarcofaag kwamen. Maar er werden voor de studie ook echte mensen ingezet. De onderzoekers waren verrast over hoe aangenaam de mummies roken. Woorden die door de onderzoekers gebruikt werden om de geuren te beschrijven waren ‘houtnoten’, ‘licht kruidig’ en ‘zoete tonen’ alsof het over het karakteriseren van een parfum ging.
Sommige onderzoeken roken zelfs bloemen, wat een gevolg zou kunnen zijn van de balsemolie die in het Oude Egypte werd gebruikt. Die was gemaakt van naaldhars en aromatische plantenextracten.
Eén van de meest bekende mummies is Toetanchamon. Dat deze farao na zijn dood weliswaar met pracht en praal is omringd maar een behoorlijk geplaagd leven had, lees je hier. Meer over een balsem waar jij nu wat aan hebt, lees je dan weer hier.
Balsemen
Denk overigens niet te licht over balsemen. Er waren diverse manieren om dat te doen. De meest uitgebreide duurde maar liefst zeventig dagen. Een metalen staaf werd via de neusholte naar de schedel geduwd en op zo´n manier behandeld dat de hersenen vloeibaar werden en via de neus werden afgevoerd. Daarna werd de romp opgesneden met een mes uit vuursteen en werden alle organen verwijderd. Behalve het hart, de Egyptenaren geloofden dat dit het belangrijkste onderdeel van het lichaam was en het intellect bevatte.
Na de zeventig dagen werd het lichaam gewassen en volledig gewikkeld in tot repen gesneden linnen. Tussen het linnen plaatsten de balsemers amuletten waarmee de overledene de weg naar het hiernamaals zou kunnen vinden. In deze toestand werd het lichaam teruggegeven aan de familie die een houten kist liet maken in de vorm van een menselijk figuur. Hierin werd het gebalsemde lichaam gelegd.
Er werden vooral farao’s en andere belangrijke personen gebalsemd. Een aangename geur werd in verband gebracht met een nobel karakter en met godheden, terwijl een onaangename geur werd geassocieerd met verval en slechte karaktereigenschappen.
Dubbel onderzoek
Er werden voor de studie zowel echte proefpersonen als chemische analyse ingezet. Om luchtmoleculen te analyseren die uit de sarcofaag kwamen werden technische instrumenten gebruikt. Er waren geen geuren te ontdekken die wijzen op ontbinding en ook tekenen van microbiële afbraak waren er niet.
De studie is verschenen in het Journal of the American Chemical Society. Een item erover is uitgezonden door de VRT, de Belgische publieke omroep.
