Eeuwenlang durfde je als man niet naar buiten zonder hoed. Zelfs in de pruikentijd werden hoeden – hoe onhandig ook – gedragen door heren omdat de sociale etiquette daar nu eenmaal om vroeg. Maar in de vorige eeuw ging het helemaal fout, de hoed stierf uit.
Maar kijk eens naar buiten. De regen klettert naar beneden en de vorst trekt omhoog uit de grond? De winter vráágt om een bedekking van het bolletje. Een hoofddeksel is de ideale isolator omdat de meeste warmte je lichaam via je hoofd verlaat. Maar welk hoofddeksel kies je?
Trilby
De trilby is een kleine hoed met een smalle rand die aan de achterkant omhoog wijst, aan de voorkant omlaag. Daarin verschilt de trilby van de fedora, die heeft een wijdere en plattere rand.
De trilby en de fedora worden vaak met elkaar verward; er bestaan etalages vol trilby’s die als fedora’s worden aangeprezen.
De kroon van de trilby heeft twee deukjes aan de voorzijde waar je met duim en vingers in grijpt om ’m op en af te zetten. Van origine wordt een trilby gemaakt van vilt van konijnenhaar, maar ze zijn er ook van stro, tweed of wol.
Er bestaat ook zoiets als antelope felt. Dat is vilt van konijnenhaar die zo genoemd wordt omdat de stof boterzacht aanvoelt, net als de huid van een antilope. Nederlandse hoedenmakers halen die stof vaak uit Duitsland (Antilopfilz).
De bescheiden trilby werd populair in de jaren zestig toen auto’s het onmogelijk maakten om hoge hoeden te dragen. Sean Connery draagt een trilby in zijn eerste vier Bondfilms (en een haarstukje in al z’n Bondfilms). Tijdens het beroemde golfduel dat hij in Goldfinger speelt, draagt hij een exemplaar met een band om de kroon.
Is dit de hoed voor echte mannen?
De trilby heeft een beetje een louche, cheesy imago. In Engeland was de trilby een hoed die naar the races werd gedragen, de paardenrennen. Misschien werd het daarom een hoedje voor voor slinkse types, voor bookmakers met een onbetrouwbare oogopslag. De onverstaanbare (en onverslaanbare) zigeunerbokser Mickey (Brad Pitt) draagt in de film Snatch een trilby van heerlijk ordinair leer.
In de jaren zeventig was de trilby zo goed als uitgestorven, zoals eigenlijk alle hoeden. Maar in de jaren tachtig werd hij weer even populair, vooral onder aanhangers van de Britse Two-tone-beweging.
Ska-bands als The Specials, The Selecter en The Beat zorgden voor een korte opleving. Die droegen hun trilby overigens ook in combinatie met een pak, net als Sean Connery.
Tegenwoordig wordt de trilby door Jan en alleman gedragen. Een beetje zomers popfestival is een orgie aan trilby’s en blote pensen – een context die de trilby smakeloos inkadert. Terwijl het eigenlijk een stijlvol hoedje is dat vanwege zijn handzame omtrek masculiniteit en dynamiek suggereert.
De trilby was oorspronkelijk een hoed voor dames. De naam komt van de heldin in George du Mauriers roman Trilby (Trilby O’Ferrall is een model dat door de geniale musicus Svengali wordt betoverd).
