Beeld: Magnus Unnar / Netflix
Hij streek neer in Amsterdam om te praten over zijn nieuwste Netflix-serie Kaos, de verrukking van het leven en huilen in het bijzijn van je kinderen. Het volledige interview lees je in nieuwe ModMod, nu verkrijgbaar in de betere boeken- en tijdschriftenwinkel. Of abonneer je hier.
Een interview met Jeff Goldblum is niet te sturen. Als een bochtige rivier met een stevige stroming kun je wat handvatten geven en op het juiste moment bijsturen. Niet dat de 71-jarige Goldblum een vooropgezet riedeltje afsteekt, zijn joviale enthousiasme en oplettendheid zorgt nu eenmaal voor oneindig veel zijsporen.
De 1.93 meter lange acteur staat bij de open haard in de Prinsenkamer van hotel De L’Europe, uitkijkend over de hoek van de Amstel en Kloveniersburgwal. In zijn handen een A4-tje met wat alinea’s over ondergetekende. “Ik hou ervan als ik wat weet over de, uh, diepste zielenroerselen van de persoon waar ik tegenover zit. De laatste keer dat we elkaar spraken was in, eh, ah, in 2018.”
Hij herinnert een kort gesprek over vintage horloges. Staat dat in de door Netflix geschreven bio staat of in zijn geheugen? Door de grijns en de overtuigende manier waarop hij het brengt, houden we het gewoon op het laatste. Goldblum – in compleet zwart; jeans, t-shirt en lederen jack – speelt met zijn chunky Jacques Marie Mage-bril terwijl hij naar mijn pols grijpt. Wat draag je nu? Ahhh, mmm, heel mooi. Doe even af, dan bekijk ik ‘m. Kijk, ik heb nog steeds mijn trouwe oude Cartier Tank om. Ik probeer om niet te veel spullen te verzamelen, maar ook ik ben gevoelig voor ah, ja, zo nu en dan, uh, mooie voorwerpen. Maar als ik iets al lang niet heb gebruikt, dan zorg ik dat anderen ervan kunnen genieten en snoei ik in mijn bezittingen.”
Leading Man
De zangerige tussenwoordjes zullen we je zoveel mogelijk besparen in het interview, maar het maakt onlosmakelijk deel uit van Goldblums excentriciteiten en hoe je hem kent anno nu. Net zoals zijn stroom aan metaforen en gezegdes die in eerste instantie klinken alsof ze bestaan, maar waarschijnlijk vooral zijn ontsproten uit zijn brein. Hij bladert door ModMod #2 met Willem Dafoe op de cover. “Ah, Willem, mijn grote vriend. Ik heb een paar dingen met hem gemaakt. Geweldige vent. Oh wat een verrukkelijk magazine. En zo dik, heerlijk. Ik word nostalgisch van hoe dit in m’n handen voelt. Zo had je er vroeger veel meer in de schappen liggen.”
Goldblum is al zo’n halve eeuw aanwezig op onze schermen. Eerst als crimineel in Charles Bronson’s Death Wish (1974), voordat hij een leading man werd in de 80’s met als bekendste film The Fly van David Cronenberg.
In de 90’s waren het box office-successen waar hij de wereld redde in zowel Jurassic Park als Independence Day. En inmiddels wisselt hij moeiteloos blockbusters af als Thor: Ragnarok, met kunstzinniger werk als één van Wes Andersons vaste kliek. Denk aan The Life Aquatic with Steve Zissou, The Grand Budapest Hotel en Asteroid City.
De 71-jarige acteur is geen onbekende op het kleine scherm en keert terug met Kaos, een nieuwe serie van acht afleveringen van bedenker Charlie Covell (The End Of The F***ing World). Jeff Goldblum speelt Zeus, koning der goden. Almachtig, wreed en af en toe welwillend. En onwetend dat er een complot is om hem ten val te brengen. De serie is een gedurfde, duistere, komische en hedendaagse kijk op de Griekse mythologie.
“Het is uniek,” vertelt Goldblum met een brede grijns terwijl hij een keelpastille in zijn mond stopt en het papiertje minutieus opvouwt. “Bedenker Charlie Covell heeft een originele stem. Weet je, ik doe regelmatig pers en praat over het een en ander. Maar dit vind ik echt zo’n geslaagd project. Een goede rol voor me, een goede groep acteurs.”
Dat zal wel eens anders zijn?
“Daarom is het zo lekker als je er niet omheen hoeft te draaien! Het gebeurt vaak genoeg dat het mwah is, ook al lieg ik nooit en doe ik altijd mijn best. Maar ik ben authentiek opgewonden over deze.”
Was je thuis in de Griekse mythes?
“Oh nee, ik was allesbehalve een expert. Dus ik begon met het lezen van het Stephen Fry-boek Mythos om maar zo snel mogelijk de achtergrond van Zeus te begrijpen. Uiteindelijk heb ik van Charlie een snelcursus gekregen van het allerbelangrijkste. Maar een grip op m’n rol. Pff nee, ik denk dat ik dat nu pas krijg, terwijl ik over Zeus praat. That’s how… the cookie crumbles…” (sluit hij zingend af)
De Griekse mythes zijn tijdloos en je kunt tegelijkertijd paralellen trekken met de huidige wereld. Wat hoop je dat mensen hieruit halen?
“Toevalligerwijs… Wacht. Heb je wel eens gehoord van perceptuele gereedheid? Ik geloof daar persoonlijk in. En de algoritmen helpen tegenwoordig, want die hebben exact in de gaten waarin ik ben geïnteresseerd. En als de staartaap die ik ben popte vanochtend Joseph Campbell op in m’n feed. Ik had z’n boeken gelezen en interviews gezien. Maar vanochtend drong zijn boek De Kracht van de Mythe door in mijn telefoon met een interview door journalist Bill Moyers.”
Of mythen bedoeld waren om betekenis te geven?
“En Joseph Campbell dacht dus van niet. Dat vond ik erg interessant. Hij is van mening dat de consumptie van mythen een portaal opent naar de ervaring of het potentieel van de verrukking van het leven.”
En dat geeft Kaos?
(Na een bulderende lach) “Hahaha, ik wil niet te veel beloven, maar het is in ieder geval enorm vermakelijk, hilarisch en ook ontroerend met momenten. En inspirerend. In essentie is het een verhaal over een kleine groep mensen die door liefde, authenticiteit, passie, zelfrealisatie en de zoektocht naar zichzelf bergen kunnen verzetten. En uiteindelijk de onverdiende één procent ten val kunnen brengen. Of in dit geval de megalomane, narcistische man aan de top. En die verrukking van het leven; ik probeer dat altijd in ere te houden. Het enige dat ik wilde in dit leven vanaf mijn tiende, was acteren. En dat doe ik nu, samen met muziek maken, al aardig lang met trots. Wat wil je nog meer. En dan ook nog eens uitkijken over de Amsterdamse grachten!” (en hij schuift nog wat dichter bij met zijn fauteuil, als hij hoort dat de laatste tien minuten van het interview zijn ingegaan)
De Goldblum-renaissance is een populair onderwerp tegenwoordig, unieker lijkt me het ongebreidelde enthousiasme dat je nog steeds hebt. Sinds je eerste rol in 1974.
“Hopelijk ben ik wel wat volwassener geworden in de loop der jaren. Weet je, ik denk dan terug aan mijn leermeester Sandy Meisner. Die mij onderwees direct nadat ik klaar was met de middelbare school in New York. Hij vertelde mij dat het 20 jaar duurt voordat je jezelf echt acteur mag noemen als je continu werkt. Zolang duurt het voordat je het leven leidt van een acteur. Van een toneelspeler die volledig functioneert als er een beroep op hem wordt gedaan.”
Een bescheiden en gedisciplineerde gedachte.
“Ik mag me dan op een bepaalde manier met wat flair gedragen, voor wat betreft mijn werk ben ik altijd erg gedisciplineerd geweest. Ook al doe ik dit werk al meer dan 50 jaar, ik werk nog steeds aan het ontwikkelen van een rijkere tuin aan capaciteiten. Op de een of andere manier krijg ik nu meer mogelijkheden om mezelf te laten zien op een gevarieerde manier. Ik geniet daardoor de laatste tien jaar meer dan ooit. Ik ben nu op de toppen van mijn kunnen. Ik kijk veel bewuster naar het wereldje. Kan ook komen doordat twee jonge kinderen je ogen openen.”
Je hebt twee jonge zoons, van 9 en 7, op wat voor manier is die blik veranderd?
“Ik laat nu films aan ze zien. Onlangs heb ik The Wizard of Oz met ze gekeken, maar heel recent ook 12 Angry Men, Sydney Lumets eerste film. Ik bekijk die film met ze en zie ’t niet alleen door mijn ogen, maar ook met een grotere volwassenheid. Ik heb die film al talloze keren gezien, maar het was opeens veel ontroerender en met meer betekenis. Ik voel ook totaal geen schaamte en huil openlijk in hun bijzijn. Ook al krijg ik dan: ‘Da-da, wat is er aan de hand?’ Ach ja, het hele leven is rijker en dieper met die twee in mijn leven. En natuurlijk ook met mijn lieflijke vrouw Emilie.”
Hoe is het vaderschap voor je?
“Ik kwam redelijk laat kijken, maar ik vind het heerlijk. Het is een vreugde, oh mijn god. Het verrijkte mijn relatie met mijn vrouw, maar ik vind het vooral wonderlijk om te realiseren dat er al twee complete personen in die kleine ventjes zitten. De dans om ze te begeleiden in het leven en los te laten vind ik soms uitdagend. Net als de energie en rauwheid van twee jongens, maar het zorgt ervoor dat ik nu voller leef. Weet je wat pas confronterend is? Hou ouder ze worden, hoe meer ze jou zien als wie je bent. Met die absorberende, frisse en alerte ogen. Ze zien je. En of je het nu leuk vindt of niet, je vormt ze en informeert ze hoe het leven is. Dat is soms best confronterend! Ah, het maakt me nu al nostalgisch.”
Wat voor rol speelt nostalgie voor je, zowel persoonlijk als professioneel?
“Nostalgie? Laat ik nostalgie toe in mijn leven? Ahhh, haaa… I remember you – You’re the one who made my dream come true – A few kisses ago. Een nummer van Frank Ifield dat even in me opkomt als ik hieraan denk. Weet je, sentimenteel zijn is mij niet vreemd. Gevoelens grenzend aan sentimentaliteit. Denkend aan wat vroeger was. Ik ben geïnteresseerd in het verleden, maar ook de toekomst. Zeker met kinderen meer dan ooit. Maar The Trip to Bountiful is ook veelbetekenend. De film met Geraldine Page die de kracht en de bijzonderheid onderzoekt van het belang van het thuis in het leven van mensen. Ik ben daarom ook dit jaar weer eens naar Pittsburgh gegaan, waar ik vandaan kom. Onze band speelde daar en ik heb daar met mijn zus plekken opgezocht van vroeger.”
Wat gaf dat?
“Het was meer dan nostalgie, het gaf ons weer een paar missende puzzelstukken van onze jeugd. Zodat ik mijzelf wat beter begrijp. Ik ben altijd rijp voor wat zelfonderzoek. Nu meer dan ooit. Ik hou van alle vormen van zelfonderzoek. Het was al vroeg onderdeel van de aantrekkingskracht van acteren. Waarom ben ik hoe ik ben? Niet alleen maar mijmerend over vroeger, maar functioneel! Het belangrijkste om te waarderen is het heden. Dat blijft toch nog altijd de uitdaging om dat niet uit het oog te verliezen.”
Kostte dat je moeite?
“Ik heb vaak gedacht, waarom opende ik mijn ogen niet wat meer? Ik heb wel eens spijt gehad dat ik dingen vroeger niet genoeg waardeerde. Nu herinner ik mijzelf er elke dag actief aan dat ik mijn ogen open. Dat mijn familie er is, dat jij er bent en ik hier nu mag zijn. Als dit de laatste keer blijkt te zijn dat ik in Amsterdam was, dan wil ik later niet de spijt hebben in Los Angeles waarom ik er niet meer van heb genoten. Je kunt het allemaal terugvoeren op mijn leermeester Sandy Meisner. De artiest, het creatieve leven; het vereist alertheid van je en present zijn. Het vereist van je dat je reageert op en beschikbaar bent voor alles om je heen en binnenin je. Qua werk deed dit wonderen voor me en in mijn eigen leven verrijkt het me nog altijd. Gebruik alleen wat bestaat en wat bestaat, bestaat alleen nu.”
Kaos is nu te zien op Netflix
