Jaeger-LeCoultre’s iconische Atmos klok, die in 1928 werd uitgevonden, is al lange tijd hét cadeau van Jaeger-LeCoultre aan presidenten en vooraanstaande politici.
Het bijzondere van de klok, naast zijn unieke ontwerp, is de manier waarop hij wordt aangedreven. In 1400 begon Leonardo Da Vinci al over een perpetuum mobile, een machine die tot in het oneindige zou bewegen met nauwelijks toevoeging van energie en menselijke bemoeienis. In 1928 creëerde Jaeger-LeCoultre dit in de vorm van de Atmos klok. De Atmos wordt aangedreven door lucht, ofwel de veranderingen in temperatuur. Al één graad verschil – kouder of warmer – kan de Atmos klok al twee dagen laten lopen.
Hemels thema
De klok begon als art nouveau kunststuk, maar is intussen verworden tot een modern designvoorwerp in de 21ste eeuw. Weer eens iets anders dan die grootvader klok.
Jaeger-LeCoultre haalde vorig jaar nog de krantenkoppen met de onthulling van exact zo’n bureauklok. Zij het een zeer complexe, de Atmos Hybris Mechanica Calibre 590 met een hemels thema. Het was de meest complexe Atmos tot nu toe, na vier jaar aan ontwikkeling. Het mechanisme is een eerbetoon aan de ingewikkelde, driedimensionale tellurium-mobielen en -klokken uit de 18e eeuw, die de posities en bewegingen van de aarde en de maan ten opzichte van de zon uitbeeldden.
De nieuwste toevoeging aan de Atmos-collectie is de Atmos Infinite ‘Halo’. Vanuit designoogpunt pronkt de Atmos Infinite ‘Halo’ met een minimalistische esthetiek. We zien alleen maar een ronde, opengewerkte wijzerplaat, omlijst door metalen wijzers. In plaats van zwart gebruikt Jaeger-LeCoultre nu een witte lak. Het zorgvuldige proces omvat 10 lagen – waar elke laag moet drogen voordat de volgende laag kan worden aangebracht.
Als een accordeon
De Atmos, uitgevonden in 1928 door Jean-Léon Reutter, lijkt de natuurwetten te tarten: onafhankelijk van menselijke tussenkomst, haalt het zijn energie uit oneindig kleine variaties in de omgevingstemperatuur. Maar hoe werkt dit gevaarte nu exact?
Een enigszins begrijpelijke uitleg is de volgende. De uur- en minutenwijzers worden aangestuurd door een met gas gevulde kamer die verbonden is met een membraan dat lijkt op dat van een balg. In plaats van beweging wordt de veer opgewonden door kleine schommelingen in de omgevingstemperatuur.
De kleinste temperatuurschommeling verandert het volume van het gas, waardoor het membraan ‘ademt’ als de balg van een accordeon en de veer opwindt. Een temperatuurschommeling van slechts één graad Celsius geeft het horloge een autonomie van ongeveer twee dagen, waardoor het oneindig kan lopen.
Om de gevoelige onderdelen en het uurwerk te beschermen, is de Atmos Infinite ‘Halo’ ingesloten in een transparante glazen kristal. Door de minimalistische look lijkt het opmerkelijke Atmos-mechanisme vrij te zweven. Sterker nog, het wordt op zijn plaats gehouden door glazen steunen, die zo ontworpen zijn dat ze vrijwel onzichtbaar zijn. Vanuit elke hoek biedt dit een onbelemmerd zicht op het gehele uurwerk, inclusief de balgen, kettingen en tandwielen die de klok in beweging houden. Jaeger-LeCoultre maakt slechts 100 exemplaren van de bureauklok.
