Die duivelse stem kan zich overal mee bemoeien en laat zich opvallend vaak horen als het op sport en voeding aankomt. ‘Ik kan het niet, ik heb geen zin, ik ga nooit beter/sterker/sneller/gespierder/slanker (omcirkel wat voor jou van toepassing is) worden, ik ben nou eenmaal niet sportief, ik heb geen ruggengraat, ik ben niet voor sport gemaakt, ik zal voor altijd een mislukking blijven.’ De variaties zijn eindeloos, maar komen allemaal uit dezelfde voedingsbodem: zelf afkeuring.
Het neutraliseren van dat duivelse stemmetje is nog niet zo makkelijk. Het voedt zich namelijk met overtuigingen die vaak lang geleden nauwkeurig zijn opgebouwd en zich aandienen zodra je onder druk staat. Achterhalen wanneer en hoe die overtuigingen zijn ontstaan, is stap één. Hoe je dat exact aanpakt, is helaas te gecompliceerd om in een kort artikel uit te leggen. Waar we je wel mee kunnen helpen, is die bloedirritante stem neutraliseren zodra ‘ie zich aandient.
De geprezen Amerikaanse psycholoog Ethan Kross en schrijver van het boek Chatter (een verwijzing naar de gesprekken die je met jezelf voert), heeft namelijk drie kinderlijk eenvoudige methodes ontwikkeld om je hoofd stil te krijgen. Komt ‘ie:
Voer een gesprek op afstand
Een trigger – dit kan van alles zijn – heeft gezorgd voor een gedachte en die gedachte ga je in je bovenkamer onderzoeken. Je gedachtes gaan van links naar rechts, tunnelvisie doet z’n intrede en voor je het weet zit je in een neerwaartse spiraal.
Een kansloze situatie die je waarschijnlijk niks gaat brengen, behalve een rotgevoel en een negatieve stemming. De kans dat je jezelf nu nog naar de gym sleept, is klein. Volgens Kross is het op dit soort momenten de kunst om het gesprek met jezelf aan te gaan.
Doe dit door jezelf met je eigen naam aan te spreken. Daarmee creëer je afstand van je gedachten en schiet je in de adviesrol. En zoals je vast en zeker al vaak hebt ervaren, is het een stuk makkelijker om een ander advies te geven dan jezelf. Dit gesprek op papier voeren, kan eveneens helpen blijkt uit dit Britse onderzoek.
Reis door de tijd
Ook met deze techniek neem je afstand van de gedachte-loop. Hoe? Door je gedachtes in een andere tijdsperiode te plaatsen. Had je het probleem dat nu door je hersenen cirkelt gisteren ook? En hoe zal het morgen zijn? Hoe ontwikkelt deze gedachte zich over een maand? Of een jaar?
Wanneer je in een gedachte-loop zit, lijkt alles urgent en dwingend. Je lijkt er nooit meer uit te komen en de gedachtes kunnen als absolute waarheid aanvoelen. Door het in een ander tijdsperspectief te plaatsen, ontmantel je dit urgente gevoel van de gedachten of neutraliseer je ze zelfs volledig.
Ga iets anders doen
Simpel, maar effectief: ga iets anders doen dat je aandacht opeist. Bij voorkeur iets dat je een goed gevoel of een gevoel van controle geeft, zoals opruimen of sporten. De natuur doet ook wonderen, evenals tuinieren of – we noemen maar wat – klussen. Vertrouw op helpende gewoontes en routines die je prettig vindt.
Negatieve gedachtes kunnen je stemming flink beïnvloeden schrijft Kross in zijn boek, maar je kunt het ook omdraaien: door je omgeving of stemming aan te passen, veranderen je gedachtes ook.
Probeer dit experiment eens. Zit je in een dip en wil je een andere stemming creëren? Spring alleen of samen met iemand in je buurt tien keer op en neer en roep ondertussen ‘ik ben blij, ik ben blij’ terwijl je met je armen flappert. Een gênante en vreemde bezigheid, maar garandeert dat er een glimlach op je gezicht ontstaat. Het is een kleine oefening om te laten zien dat een stemming supersnel beïnvloedt kan worden.