Op steeds meer plekken wordt de plastic wegwerpzak in de ban gedaan. Plastic wordt uit fossiele brandstoffen gemaakt en is een beruchte vervuiler, dus de alternatieve papieren tas voelt als een ecologisch schot in de roos. Maar is dat wel zo?
Een eerlijke vergelijking tussen plastic en papier is lastig. De milieu-impact van een tas hangt af van productie, gebruikte grondstoffen, transport en nog veel meer. Toch schetsen enkele studies een verrassend beeld.
Papieren zakken vergen meer energie om te produceren dan plastic zakken. Een Britse studie uit berekende dat een papieren tas minstens drie keer hergebruikt moet worden om dezelfde klimaatimpact te halen als een plastic tas die je maar één keer gebruikt. Een Deens onderzoek uit ging nog verder. Van de acht tassen die de Denen onderzochten, hadden plastic zakken van polyethyleen (dat zijn die dunne plastic zakjes) de kleinste ecologische voetafdruk. En bij die acht tassen zaten ook papieren varianten.
Recycling lijkt een logische troef voor papier, maar slechts 43 procent van alle papieren zakken wordt daadwerkelijk gerecycled. Voor plastic zakken is dat cijfer overigens nog schokkender: slechts tien procent De meeste zakken belanden op een vuilnisbelt of in een verbrandingsoven.
In een stortplaats breekt papier af en stoot daarbij methaan en CO2 uit—beide sterke broeikasgassen. Plastic doet dat niet, maar als het in de natuur terechtkomt, degradeert het tot microplastics die letterlijk eeuwen kunnen blijven ronddwalen.
Je zou zeggen dat herbruikbare tassen de oplossing zijn. Niet per se. De trendy katoenen tote is uitgegroeid tot een statussymbool dat je bij elk event gratis krijgt. De ironie? Hoe meer van die tassen je bezit, hoe minder duurzaam ze worden.
Katoenen tassen hebben namelijk een gigantische voetafdruk. Dat komt door de intensieve landbouw, het water- en energieverbruik bij de productie en de lange transportroutes—want de meeste katoenen tassen komen uit China of India. De Britse onderzoekers becijferden dat een katoenen tas minstens 131 keer gebruikt moet worden om gelijk te staan aan een plastic tas. De Deense studie ging nog verder: 149 keer.
Wat is dan de beste keuze? Ongeacht het materiaal, hergebruik is dé sleutel. Hoe vaker je een tas gebruikt, hoe kleiner de impact. Wil je écht groen bezig zijn, kies dan voor een herbruikbare tas gemaakt van hennep of bamboe. Nog beter: een tas van gerecycleerde stof.
