Dit is het verschil tussen een shirt en een overhemd

spijkerhemd rood pak ja
Stijlpastoor
peter bosz
Stijladvies voor een voetballer: Peter Bosz
Door Arno Kantelberg
Stijlpastoor
Het is nieuw, glimmend en glibberig
Door Arno Kantelberg

Wat vrouwen een blouse noemen, noemen mannen een overhemd. Die term is letterlijk te verklaren: een overhemd draag je namelijk ‘over’ het ‘hemd’ (waarmee je onderhemd wordt bedoelt).

Vroeger werd er een andere naam gehanteerd voor het kledingstuk dat je over je hemd draagt. Dat werd een boezeroen genoemd, afgeleid van het Franse bourgeron. Maar de boezeroen was eigenlijk meer een kiel, een kledingstuk zonder boord (de kiel ken je in blauwe variant van het Brabantse carnaval).

Een hele verre voorganger van het overhemd is de wambuis. Op Il Sarto, het meesterwerk van de zestiende-eeuwse schilder Giovanni Battista in The National Gallery in Londen, zien we een anonieme kleermaker afgebeeld in zo’n wambuis. De wambuis had wel een boord, althans een klein opstaand kraagje.

In het Engels wordt overhemd gewoon shirt genoemd. Dat is een afkorting van dress shirt. Een heel enkele keer kom je in het Engels nog wel de term dress hemd tegen. 

Het gebruik van het Engelse shirt wil in Nederland nog weleens tot verwarring leiden omdat wij de term shirt gebruiken als we het hebben over een T-shirt. En een T-shirt (een kledingstuk in de vorm van een T) is iets anders dan een shirt (overhemd).

Als mannen ook nog eens een T-shirt onder hun shirt gaan dragen, wordt het helemaal een ratjetoe. Wat dus nóg een reden is om geen T-shirt onder je overhemd te dragen. Doe dat sowieso maar niet. Hou het bij een onderhemd, dan zie je én geen boordje van je T-shirt onder je overhemd én geen ophoping van stof ter hoogte van de bovenarmen in de mouwen.

Een overhemd herken je aan de boord en aan de voorsluiting met knopen. Sommige overhemden hebben borstzakken, anderen niet. Onder een pak draag je normaal gesproken overhemden zonder borstzakken. Doe je dat wel, dan creëer je een seventies vibe. Op zich weer eens wat anders, dus leuk.

Of je de borstzakken van je overhemd daadwerkelijk gebruikt, dat is een tweede. Ik zou zeggen: hooguit een bankpas of een geldbiljet. Prop je je borstzak vol met handbagage, dan trek je de vorm uit het overhemd.

Hoe lang zijn mijn mouwen?

De mouwen van je overhemd reiken uiteraard iets verder dan dat van je jasje. De mouwen van je jasje reiken tot de uiteinden van je ellepijp en je spaakbeen (die twee harde botjes aan de zijkant van je pols – voel maar even). Die van je mouwen reiken net iets verder. De ideale hoeveelheid zichtbare manchet van het overhemd bij je pols anderhalve centimeter. Maar je hoeft er niet ’s ochtends de schuifmaat langs te leggen. Onthou wel: hoe meer zichtbare manchet, hoe minder subtiel het oogt.

Stijlpastoor
peter bosz
Stijladvies voor een voetballer: Peter Bosz
Door Arno Kantelberg
Stijlpastoor
Het is nieuw, glimmend en glibberig
Door Arno Kantelberg