Margot Friedländer is een 102-jarige Holocaust-overlevende wier familie in Auschwitz werd vermoord. Ze lijkt niet het meest voor de hand liggende model om de cover van de Vogue te sieren, toch doet ze dat wel in de juli/augustus-editie. Margot Friedländer is de coverster van de nieuwe Vogue Duitsland.
Margot Friedländer (geboren Margot Benheim), een van ’s werelds oudste en misschien wel bekendste overlevende van de Holocaust, is een uitgesproken voorvechter van de herdenking van de Holocaust. Ze ziet het als haar missie om zoveel mogelijk scholen in Duitsland te bezoeken om kinderen aan te sporen om het verleden niet te vergeten. In het interview met Vogue spreekt ze haar bezorgdheid uit over de opkomst van rechts populisme en antisemitisme, zowel in Duitsland als in de rest van de wereld.
Mevrouw Friedländer was twaalf jaar toen Adolf Hitler aan de macht kwam. Haar familie was niet politiek actief. “Wir hofften, dass Hitler wieder verschwindet,” vertelt ze tegen Vogue. Toen de Gestapo in 1943 op de deur klopte om haar familie op te pakken, was ze niet thuis. De familie werd naar Auschwitz gedeporteerd.
Margot verfde haar haar, ging een kruis dragen en werd langer dan een jaar verborgen gehouden door anti-nazi-sympathisanten wier namen ze nooit mocht weten. Uiteindelijk werd ze in 1944 toch gearresteerd door de Gestapo en gedeporteerd naar concentratiekamp Theresienstadt. Daar ontmoette ze Adolf Friedländer, met wie ze na de bevrijding trouwde. Het paar emigreerde naar de Verenigde Staten, waar ze zich vestigden in de Newyorkse wijk Queens.
In 2004 verscheen er de documentaire Don’t Call It Heimweh over haar leven, en vier jaar later verschenen haar mémoires onder de titel Try to Make Your Life – A Jewish Girl Hiding in Berlin. Weer twee jaar later verhuisde ze terug naar Berlijn (haar echtgenoot overleed in 1997).
Vanaf dat moment spreekt ze op scholen in Duitsland namens “de slachtoffers die niet langer voor zichzelf kunnen spreken,” zoals ze vertelt in het interview met Vogue. Haar boodschap gaat over vergeving, maar ook over het loslaten van grieven en over verbinding en omhelzing van de ander.
Margot Friedländer woont tegenwoordig in een Seniorenresidenz in West-Berlijn. Met haar 102 jaar is ze niet de oudste persoon op de cover van een internationale Vogue. De Filippijnse editie van Vogue ruimde vorig jaar het omslag in voor Apo Whang-od, een tattoo-artiest van 106 jaar.
Mevrouw Friedländer vertelde aan de Duitse Vogue een ontroerend verhaal. Toen haar moeder door de Nazi’s werd opgepakt, liet ze haastig een briefje achter voor haar dochter. Daarop schreef ze: “Versuche, dein Leben zu machen.” Dat werd de titel van haar boek (Try To Make Your Life), maar vooral haar levensmotto. “Ik ben dankbaar,” zegt Margot Friedländer, “dat ik het inderdaad heb gedaan.”
