Vrouwen leven langer dan mannen, en niet zo’n klein beetje ook. In Nederland bedraagt de levensverwachting bij geboorte voor mannen 80,3 jaar en voor vrouwen 83,3 jaar. De levensverwachting stijgt best snel, zowel voor mannen als vrouwen. In de periode 2019-2022 was de gemiddelde levensverwachting voor mannen 79,9 jaar en voor vrouwen 83,1 jaar.
Overal ter wereld, ongeacht inkomen, cultuur of leefstijl, worden vrouwen ouder dan mannen. Dit verschil is zelfs te zien bij andere zoogdieren. “Het is een universeel patroon,” zegt Dr. Dena Dubal, professor neurologie aan de University of California in San Francisco. “Of het nu oorlogstijd is, hongersnood heerst of er een pandemie uitbreekt—vrouwen overleven mannen.” (In de Verenigde Staten ligt de gemiddelde levensverwachting voor vrouwen rond de 80 jaar, terwijl mannen gemiddeld maar 75 jaar worden.)
Dit zijn de 5 oorzaken van jouw rimpels.
Maar een langer leven betekent niet per se een beter leven. Vrouwen hebben gemiddeld een kortere gezondheidsduu (het aantal jaren dat iemand in goede gezondheid leeft). Vrouwen worden over het algemeen kwetsbaarder naarmate ze ouder worden. Vooral na de menopauze stijgt de kans op hart- en vaatziekten en Alzheimer.
Maar hoe komt het dat vrouwen langer leven dan mannen? Dit zijn de vier oorzaken:
1// Genetica
Vrouwen hebben twee X-chromosomen, terwijl mannen een X- en een Y-chromosoom hebben. Onderzoek bij genetisch gemanipuleerde muizen wijst uit dat muizen met twee X-chromosomen langer leven dan muizen met een XY-combinatie—zelfs als ze mannelijke geslachtsorganen hebben.
Het lijkt erop dat er iets op dat tweede X-chromosoom zit dat een beschermend effect heeft. Of dit ook voor mensen geldt, is nog niet bewezen, maar het is een fascinerende theorie die mogelijk een sleutel bevat tot een langer leven.
2// Hormonen
Oestrogeen, het vrouwelijke geslachtshormoon, zou ook een rol kunnen spelen. Voor de menopauze functioneert het immuunsysteem van vrouwen vaak beter dan dat van mannen. “Vrouwen reageren sneller en sterker op infecties,” zegt Dr. Benayoun. Mannen doen het gemiddeld slechter bij infecties en hebben een hogere kans om te overlijden aan sepsis.
Een studie uit 2017 toonde aan dat vrouwen die pas laat in de overgang kwamen, zo na hun vijftigste, gemiddeld langer leefden. Zodra de oestrogeenlevels dalen, neemt de weerstand af en worden vrouwen vatbaarder voor dezelfde ziektes als mannen.
3// Gedrag en levensstijl
Buiten de biologie spelen gedragsfactoren een grote rol. Mannen roken en drinken vaker, nemen meer risico’s en mijden doktersbezoeken eerder dan vrouwen. Vrouwen dragen vaker een autogordel, gaan regelmatiger naar de dokter en onderhouden sociale contacten. Dat laatste is belangrijk, want interactie beschermt tegen de negatieve effecten van eenzaamheid, een van de grootste risicofactoren voor vroegtijdig overlijden.
4// Externe factoren
Mannen worden vaker slachtoffer van geweld, oorlog, misdaad en gevaarlijke werkomstandigheden. Tijdens de COVID-pandemie stierven er wereldwijd meer mannen dan vrouwen, deels doordat mannen vaker in beroepen werken waar ze meer blootgesteld werden aan het virus.
Er zijn waarschijnlijk nog duizenden andere kleine mechanismen die meespelen. Maar kunnen mannen de kloof verkleinen? In theorie wel. Minder roken, gezonder eten en vaker een arts raadplegen zou in ieder geval helpen. Maar hoe groot het effect daarvan is, blijft nog onduidelijk.
