De Prix Goncourt is de meest prestigieuze literaire prijs van Frankrijk. De prijs wordt sinds 1903 uitgereikt door de Académie Goncourt. De Prix Goncourt is vergelijkbaar met de Britse Booker Prize en de Nederlandse Libris Literatuurprijs, die ook jaarlijks worden uitgereikt.
Winnaars van de Prix Goncourt worden er niet rijk van; de beloning bedraagt een symbolische tien euro. Er is wel een indirecte beloning; van het winnende boek worden gemiddeld zo’n 400.000 exemplaren verkocht.
Maar het is vooral de literaire roem die tot de verbeelding spreekt. Marcel Proust, Simone de Beauvoir, Marguerite Duras; ze wonnen allemaal ooit de gerenommeerde prijs.
De Prix Goncourt kent verschillende spin offs. Dit jaar was een wel heel opmerkelijke vertakking. Er werd voor het eerst de Goncourt des détenus uitgereikt, een door gevangenen geselecteerde winnaar.
Zo’n vijfhonderd gevangenen verdeeld over 31 gevangenissen kozen een winnaar uit de door de Académie Goncourt samengestelde longlist.
Als winnaar kwam de roman Préférée van Sarah Jollien-Fardel uit de bus. Het is niet de eerste prijs die Jolien-Fardel met haar debuutroman wint; ze behaalde ook al de Prix du roman Fnac. Het boek is nog niet in Nederlandse vertaling verschenen, maar dat kan nooit lang duren.
In de Franse gevangenissen zitten ruim 72.000 gevangen. Volgens officiële statistieken is bijna tien procent ervan analfabeet.
Laurent Ridel, die namens de Franse overheid het gevangeniswezen overziet, noemt de Goncourt des détenus een win-win situatie; een mannier om het recht van gevangenen op cultuur te respecteren, maar ook om arbeidsomstandigheden van het gevangenispersoneel te bevorderen door spanningen weg te nemen. “Op vernedering en frustratie kun je niets bouwen,” aldus Ridel.
De prijs wordt door de Franse overheid van harte gesteund. “Daar waar cultuur, taal en woorden vooruitgang vinden, neemt geweld af,” zei minister van Justitie Éric Dupond-Moretti.
De Franse overheid wil met de Goncourt des détenus het lezen promoten en cultuur toegankelijker maken. Dupond-Moretti: “De tijd die je doorbrengt in de gevangenis is een tijd van boetedoening, maar ook van transformatie.”
