Het begon allemaal in 1977 met Erica Terpstra, die op dat moment net gekozen was tot Kamerlid voor de VVD. Terpstra vond Prinsjesdag een geschikte dag om een hoed te dragen. De enige andere dames die op die bewuste derde dinsdag in september een hoed droegen, waren de koningin en een dame van het corps diplomatique.
Terpstra maakte school, zo blijkt ook dit jaar weer op Prinsjesdag. Vrijwel alle vrouwelijke politici kwamen vandaag met een hoofddeksel naar de Koninklijke Schouwburg voor de opening van het parlementaire jaar (het Binnenhof wordt verbouwd, dus de Ridderzaal is even niet toegankelijk).
Naast Terpstra’s kick off is er nog een ander startpunt van de hoedenparade, en dat vond plaats in 2005. Krista van Velzen droeg dat jaar een torenhoge hoed gemaakt van autobanden. Het SP-kamerlid wilde daarmee aandacht vragen voor haar anti-asfaltbeleid.
Van Velzen droeg daarna nog vaker hoeden met een boodschap, wat niet per se leidde tot esthetische hoogtepunten. Zo was daar een hoed met vliegtuigen (“het kabinet ziet ze vliegen”) en eentje met een dode nerts.
Van Velzens hoeden vormden het begin van een ontwikkeling die inmiddels tot volle ontplooiing is gekomen. Politici gebruiken de verkleedpartij op Prinsjesdag aan om een politiek statement te maken.
Marianne Thieme was hier een meester in. De voorvrouw van de Partij voor de Dieren wist jarenlang een boodschap aan te brengen in haar uitmonstering op Prinsjesdag. Zo droeg ze in 2015 een oranje – Bavaria-WK – jurk met opdruk om zich uit te spreken tegen het Transatlantische vrijhandels- en investeringsverdrag TTIP.
Esther Ouwehand, de huidige fractievoorzitter van de PvdD heeft het stokje moeiteloos overgenomen. Dit jaar hees Ouwehand zich in een diepblauwe tweedehands jurk die bewerkt was door de Rotterdamse textielkunstenares Mary Poppelier.
Middels ook nog een diadeem met zeesterren en een sjerp met opdruk (‘Hoezee, hoezee, hoezee’) wil Ouwehand aandacht vragen voor de staat van onze oceanen.
Overload
Kleding is communiceren, en dat is in Den Haag niet anders. Wat wel zo is: op Prinsjesdag is er inmiddels sprake van een zekere communicatie-overload. Het lijkt wel of parlementsleden alleen nog maar iets aantrekken met een boodschap. Een kleine opsomming:
>> Caroline van der Plas (BBB) had een boerenzakdoek om haar strohoed geknoopt en ook nog een om haar hals. Uit de hoed staken ook nog enkele halmen graan.
>> Forum-frontman Thierry Baudet had in zijn borstzak een boerenzakdoek als pochet.
>> Minister van Defensie Kajsa Ollongren droeg een jurk van de Oekraïense ontwerper Svitlana Bevza omdat “hun veerkracht en doorzettingsvermogen in oorlogstijd” een inspiratie voor ons allen vormen.
>> Tweede Kamerlid Stieneke van der Graaf (CU) droeg een rok, hoed en tas van Ruandese stof om het thema verbinding uit te stralen (in Ruanda leven voormalige aartsvijanden naast elkaar).
>> Jorien Wuite (D66) droeg een met blauwe kralen versierde kimono. De kralen functioneerden ooit als betaalmiddel voor tot slaaf gemaakten op Sint-Maarten, het eiland van haar voorouders.
>> Sylvana Simons (BIJ1) droeg een zilveren jurk omdat ze mensen letterlijk een spiegel voor wil houden.
>> Ter promotie van duurzaamheid en circulaire economie droeg Lisa Westerveld (GroenLinks) een jurk van Marktplaats, Kauthar Bouchallikt (GroenLinks) een geleende broek en Kiki Hagen (D66) een shirt en rok van oud beddengoed.
>> De jurk van Jeanet van der Laan (D66) was gemaakt door patiënten van het Leontienhuis, de door wielerkampioene Leontien van Moorsel opgerichte opvang voor mensen met een eetstoornis.
Splijtzwam
De gewichtigheid van wat ooit gewoon een accessoire was (de hoed), wordt nog eens benadrukt door een affaire bij de Partij voor de Dieren.
Kamerlid Christine Theunissen van de PvdD had de Venlose ontwerpster Mariëlle van der Schrier gevraagd een hoed te ontwerpen voor Prinsjesdag. Die gebruikte een oud voetbalshirt van haar zoon om een groene ode te brengen aan duurzaamheid. Christine Theunissen ging maandag trots op de foto met haar nieuwe hoed.
Op dinsdag arriveerde ze echter bij de Koninklijke Schouwburg zonder hoed. Volgens een woordvoerder van Partij voor de Dieren moet alle aandacht uitgaan naar de jurk van de partijleider (die van ‘Hoezee, hoezee, hoezee’). Andere kamerleden van de PvdD mogen niet in de weg lopen.
Zo is de hoed niet alleen meer een manier om je te beschermen tegen zon of regen. Het is ook niet meer alleen een accessoire om er knap uit te zien. De hoed op prinsjesdag is inmiddels officieel onderdeel van de partij-ideologie. Hamer, sikkel, hoed!
