Het 77e Filmfestival van Cannes eindigde zaterdag aan de Franse Rivièra, waarbij Anora de hoofdprijs van het festival, de Palme d’Or, in de wacht sleepte.
Sean Baker’s drama, met in de hoofdrol Mikey Madison (Better Things, One Upon A Time In Hollywood), vertelt het verhaal van een New Yorkse stripper die trouwt met de zoon van een Russische oligarch na een wervelende romance. De moeilijkheden starten als de Russische familie het nieuws hoort. Een tragisch en modern Assepoester-sprookje.
Baker is de eerste Amerikaanse filmmaker die de Palme d’Or wint sinds Terrence Malick in 2011 voor The Tree of Life. Baker zei tijdens de persconferentie dat hij ‘hoopt dat zijn film zeker een stap is in de richting van het helpen van filmtheaters’.
Baker: “Je ziet helaas elke dag dat theaters sluiten. Ik volg een Twitter-feed over het sluiten van filmtheaters. Ik ben opgegroeid met het zien van films in de bioscoop, daar wil ik als filmmaker mijn films laten zien.”
Baker droeg de prijs op aan ‘alle sekswerkers, verleden, heden en toekomst’, waarmee hij het belang onderstreepte van het maken van films die bedoeld zijn voor het ‘grote scherm’. Of zoals Baker het vanaf het podium verwoordde: “De wereld moet eraan worden herinnerd dat thuis een film kijken, terwijl je door je telefoon scrollt, e-mails checkt en half oplet, gewoon niet de manier is. Hoewel sommige technologiebedrijven ons dat wel graag zouden willen laten geloven. Samen met anderen een film kijken in een bioscoop is één van de meest geweldige gemeenschappelijke ervaringen. We delen gelach, verdriet, woede, angst en hebben hopelijk een catharsis met onze vrienden en vreemden. Dus ik zeg dat de toekomst van de cinema daar is waar het begon: in een bioscoop.”
Een sentiment die we niet anders kunnen doen dan steunen. Anora is Baker’s derde film die in Cannes debuteert, na The Florida Project en Red Rocket. Hij nam de prijs in ontvangst uit handen van tweevoudig Palme d’Or-winnaar Francis Ford Coppola, wiens Megalopolis helaas met lege handen naar huis ging.
We spraken Baker voor zijn vorige film Red Rocket. Hieronder blikken we terug, ter ere an Baker’s Gouden Palm. Waar hij ook al een lans brak voor film en terugblikt op zijn eerdere Cannes-ervaringen.
Hoe heb je het Cannes-succes ervaren?
“Geweldig en een droom die uitkwam. Maar veel daarvan realiseerde ik mij pas achteraf. Het was een carrièredoel, maar voelde aan als een Larry David-moment uit Curb Your Enthusiasm. Ik ben nogal een neuroot en door de akoestiek van het theater kon ik het publiek niet zo goed peilen. Na de aftiteling was de staande ovatie dan ook een opluchting!”
En in de hoofdcompetitie nog wel.
“Het was surrealistisch dat ik concurreerde met regisseurs die Red Rocket rechtstreeks beïnvloedden, zoals Paul Verhoeven en Bruno Dumont.”
Hoe kwam je op het verhaal over Mikey in Red Rocket?
“Ik ontmoette een handvol Mikey Sabres toen ik mijn film Starlet maakte. Het is een archetype in de pornowereld en ze hebben zelfs een term om ze te beschrijven: ‘kofferpooier’. Dat wilde ik onderzoeken. Ze hadden een psyche waarvan ik dacht dat die zo complex was, waardoor ik mezelf in twijfel trok, omdat ik met hen omging. Het zijn in wezen pooiers en toch overtuigen ze je, omdat ze een vermakelijke en grappige persoonlijkheid hebben dat is ontworpen om je te charmeren. Ik lachte terwijl ik hun verhalen hoorde en toen ging ik naar huis en begon te denken: ‘Oh shit, deze persoon heeft echt een aantal negatieve effecten gehad op het leven van mensen.”
Je schuwt nooit donkere onderwerpen als drugsverslaving en sekswerk.
“Om je de waarheid te zeggen, ik zie er helemaal geen duisternis in. Ik zie hoe het donker is geworden vanwege de maatschappelijke houding ten opzichte van die onderwerpen en dat dat ertoe heeft geleid dat ze een stigma hebben gekregen. Ik probeer op subversieve wijze dat stigma weg te nemen. Door deze alledaagse, universele verhalen toe te passen op deze zogenaamde controversiële onderwerpen. Dus ik probeer ze op een andere manier te benaderen dan de manier waarop Hollywood deze onderwerpen de afgelopen honderd jaar heeft aangepakt.”
Zodat je ze überhaupt eens terugziet in film?
“Of het nu de ondergrondse economie, sekswerk, dakloosheid, drugsgebruik of gewoon armoede in het algemeen is – gemarginaliseerde mensen. Hoe meer verhalen er worden verteld over gemarginaliseerde mensen en hoe meer verhalen er worden verteld op een manier met universele thema’s, zodat mensen zich met deze verhalen kunnen verbinden, hoe beter. Ik denk dat dat alleen maar helpt om het stigma weg te werken. Hoeveel verhalen hebben we al gezien over blanke buitenwijken, blanke grootstedelijke gebieden, of New York en LA? We hebben deze mensen een miljoen keer gezien, maar we zien de anderen nooit. Ik streef ernaar om daar verandering in te brengen.”
Zie je in Hollywood nog plek voor een moreel grijs gebied?
“Nauwelijks. Maar waarom? Maak het soms iets complexer, weet je? Onderzoek dat morele grijs. We zijn tegenwoordig zwart en wit, goed en slecht. Er is geen verandering. We krijgen bijna alleen nog maar personages voorgeschoteld waarbij we ons veilig voelen als ze op film verschijnen. Serieus? Is dat wat we zijn? Is dat niet triest? Is het niet triest dat we geen donkere karakters meer kunnen hebben? We kunnen geen schurken hebben, tenzij ze helemaal Darth Vader zijn. Dus ik ben geïnteresseerd in het onderzoeken van de waarheid in de menselijke conditie, dat is een stuk complexer. Zoals, voor deze film, wetende dat ik een antiheld aanpak die in wezen een jongere vrouw rekruteert voor de volwassen filmwereld. Dus, hoe pak ik het aan op een manier die uitdagend is en geen simpel verhaal over de grote boze wolf en het lammetje?”
Het maakt het niet makkelijker om een A-lister te vragen voor je film.
“Ik hou van de regisseurs die dat kunnen met hun films, zoals Paul Thomas Anderson of Tarantino, maar ik ben niet geïnteresseerd in het casten van de A-listers in mijn films. Dat is niet de route die ik bewandel. Ja, dat maakt het financieel soms veel moeilijker. Maar goed, ik heb geen kinderen, dat scheelt weer.”
Is dat nooit lastig om te accepteren?
“Ik heb het gewoon een beetje moeten accepteren. Ik leef in deze low-budget wereld en dat vind ik prima. Ik heb altijd gedacht dat ik zou uitbreken en grotere films zou maken, en misschien zal ik dat ooit doen. Maar het soort onderwerpen dat ik behandel zijn duidelijk niet mainstream. En ik wil de final cut krijgen, dus ik vraag veel. Al die dingen samen vormen een beperking voor mij. Maar weet je, ik wil nooit ondankbaar overkomen. Ik ben enorm dankbaar dat ik zelf films maak en dat dit mijn voornaamste bron van inkomsten is. Dit is wat ik altijd al heb willen doen.”
Wat wordt je volgende?
“De film die werd stopgezet door COVID, een romcom die de opioïdencrisis aanpakt. Het gaat over het activisme van drugsgebruikers in Vancouver en de wereld waarin ze leven. Ik heb daar twee jaar doorgebracht en me verankerd in die samenleving. Het was de meest dankbare tijd van mijn leven. Maar ik vlak eerst een kleiner project ter grootte van Red Rocket niet uit. Want die film is het bewijs dat je met wat kleins het toch iets groots kunt laten lijken. Dat was heel bevrijdend.”
Anora draait later dit jaar in de bioscoop. Red Rocket is te zien via Pathé Thuis en iTunes.
