Op 15 november 1964 debuteerde Johan Cruijff op zeventienjarige leeftijd in het eerste elftal van Ajax. Onder leiding van coach Vic Buckingham verloor Ajax de wedstrijd met 3-1 van GVAV. De jonge debutant Johan ‘Jopie’ Cruijff maakte het enige Amsterdamse doelpunt.
Johan Cruijff was weliswaar pas zeventien, maar hij was wel al profvoetballer. Ajax had hem een contract van vier jaar laten tekenen, voor een bedrag van vijftienduizend gulden per jaar. Na teamgenoot Piet Keizer was Cruijff de tweede full-prof in het Nederlandse voetbal.
Er werd altijd gedacht dat er geen beeld bestond van de debuutwedstrijd van de beste voetballer aller tijden (in ieder geval van Nederland en van Europa, volgens sommigen zelfs van de wereld).
Sport in Beeld, de voorloper van Studio Sport, was destijds het enige Nederlandse televisieprogramma dat verslag deed van sportwedstrijden, maar dat programma had de wedstrijd niet belangrijk genoeg gevonden voor een registratie.
Er moest een Engels twitteraccount aan te pas komen om het debuut van de jonge Cruijff te ontdekken. Waar zij die vondst deden? Heel eenvoudig: het Nationaal Archief.
Twitteraccount A Football Archive toonde op 15 november 2018 de beelden die fotograaf Joop van Bilsen in 1964 voor persbureau Anefo maakte. Tegen een achtergrond van volle tribunes zien we een klein ventje met nummer 8 op de rug langs Klaas Nuninga sprinten. Saillant detail is dat de in Winschoten geboren Nuninga het seizoen ervoor nog voor GVAV speelde – Ajax had hem daar weggekocht.
Dat jonge mannetje met nummer 8 op de rug is Johan. Hij sprint tevergeefs, want de legendarische GVAV-doelman Tonny van Leeuwen heeft de bal al uit de lucht geplukt. Op een ander beeld zien we Tonny van Leeuwen reageren op een afstandsschot van Cruijff.
De wedstrijd ten overstaan van 17.500 toeschouwers kwam pas in de tweede helft tot leven. De Groningse doelpunten (door Van Tilburg, Fransen en Alma) vielen in de 53e, 65e en 84e minuut. Drie minuten na het derde doelpunt redde Cruijff de Amsterdamse eer, op aangeven van Nuninga.
Bij GVAV stond de 26-jarige Martinus Cornelis Koeman in de verdediging, de vader van Erwin en Ronald Koeman. Die laatste zou in 1989 door Johan Cruijff naar Barcelona gehaald worden.
Ajax draaide dat seizoen allesbehalve soepel. Een maand eerder hadden de Amsterdammers de bekerwedstrijd tegen RC Heemstede (waar Johan Neeskens vier jaar later in het eerste zou debuteren) met 2-0 verloren.
In 1965 zou Rinus Michels het van Vic Buckingham overnemen. Daarna begon de victorie.
