Een rode lucht kan ontstaan door verschillende atmosferische omstandigheden en optische fenomenen, niet alleen in Nederland, maar overal ter werel. Dit zijn de vier meest voorkomende oorzaken:
1// Zonsopgang en zonsondergang
Tijdens zonsopgang en zonsondergang staat de zon laag aan de horizon, waardoor het licht een langere afstand door de atmosfeer moet afleggen. Dit resulteert in een grotere hoeveelheid atmosferische verstrooiing van kortere golflengten, zoals blauw en groen licht, waardoor rood en oranje licht overblijft om de hemel te verlichten.
2// Stof en deeltjes in de atmosfeer
Als er veel stof, rook, smog of andere deeltjes in de atmosfeer zweven, kan dit het licht verstrooien en een rode tint aan de hemel geven. Dit kan vooral opmerkelijk zijn tijdens zonsopgang en zonsondergang, wanneer het licht een langere afstand door de atmosfeer moet afleggen.
3// Luchtvervuiling
Luchtvervuiling, met name hoge niveaus van fijne deeltjes zoals stikstofdioxide, kan de lucht een rode tint geven, vooral tijdens zonsondergang, wanneer het licht door een dikkere laag vervuilde lucht moet reizen.
4// Optische fenomenen
Soms kunnen optische fenomenen zoals atmosferische breking, atmosferische turbulentie, of zelfs het breken van het licht door wolken of vocht in de atmosfeer, een rode tint aan de lucht geven.
Kortom, een rode lucht kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, maar het meest voorkomende scenario is tijdens zonsopgang en zonsondergang, wanneer het licht van de zon door een dikkere laag van de atmosfeer moet reizen en kortere golflengten worden verstrooid, waardoor rood en oranje licht domineren.
Echt iets voor schilders?
Inderdaad, want meerdere beroemde kunstenaars hebben rode luchten gebruikt in hun werken. De bekendste: Vincent van Gogh
Van Gogh, bekend om zijn expressieve en kleurrijke schilderijen, gebruikte in veel van zijn schilderijen roodtinten in de luchten om dramatische effecten te creëren en een gevoel van beweging en emotie over te brengen. Zie bijvoorbeeld werken zoals Sterrennacht over de Rhône en Avondrood.
Ander voorbeeld: William Turner. Deze Engelse landschapsschilder uit de negentiende eeuw stond bekend om zijn gebruik van licht en atmosferische effecten. In veel van zijn schilderijen, zoals The Fighting Temeraire en The Slave Ship, gebruikte hij rode en oranje tinten om stormachtige luchten weer te geven.
Deze schilders, en vele anderen, gebruikten rode luchten als een krachtig artistiek middel om emoties, stemmingen en atmosferische effecten in hun werken over te brengen. Tegenwoordig doen we dat anders – we fotograferen zo’n lucht en zetten het op Facebook.