Wat is de overeenkomst tussen de zonnebril van Jeffrey Lebowski (The Dude) uit The Big Lebowski en die van Ryan Gosling in Drive? Beide brillen hebben bruine glazen en een dubbele brug. Ze zijn met de hand gefabriceerd en om die reden ook behoorlijk aan de prijs.
Maar dat zijn niet de antwoorden die ik zoek. De opmerkelijkste overeenkomst is dat zowel de bril van The Dude als die van Gosling niet uit Amerika komt, maar uit Frankrijk.
The Dude draagt in The Big Lebowski een bril van het Parijse merk Vuarnet. Ryan Gosling draagt in Drive ook een Frans exemplaar, van Selima Optique, een merk dat vernoemd is naar de Franse ontwerper Selima Salaun.
Die Franse herkomst is niet toevallig. In Frankrijk weten regisseurs al sinds de jaren zestig dat een zonnebril de kortste weg is naar verdieping van een filmkarakter.
De beroemdste regisseurs uit die tijd, Jean-Luc Godard (À bout de souffle) en Jean-Pierre Melville (Le Samouraï) waren fervente zonnebrildragers. Wie een foto vindt van deze regisseurs zonder zonnebril, heeft een collector’s item in handen.
Franse films uit de Nouvelle Vague-periode bestonden uit een cocktail van jazzmuziek, filterloze sigaretten en broeierige blikken verstopt achter donkere brillenglazen, van Jean-Paul Belmondo in À bout de souffle (1960) tot Alain Delon in La Piscine (1969).
De bril van Delon was overigens ook van het merk Vuarnet – vanachter die bril wierp hij steelse blikken op de jonge Jane Birkin.
In The Big Lebowski (1998) is Jeff Bridges een vogel in een gebreid vest (van het Amerikaanse merk Pendleton om precies te zijn) en een korte broek. Hij loopt op sandalen, en soms zien we hem in een badjas
Op zijn neus staat een zonnebril die nogal vaak naar het puntje van zijn neus zakt. Het lijkt een detail, die bril. Maar zonder zijn zonnebril is Jeffrey Lebowski gewoon een dude; mét zijn zonnebril is hij The Dude. Zoals Ryan Gosling in Drive (2011) gewoon een chauffeur is van vluchtauto’s. Maar mét zonnebril is hij The Driver.
Dit zijn de 16 beste filmpakken.
De juiste zonnebril is meer dan alleen een accessoire. Het kan een eigenschap van een acteur accentueren. Marcello Mastroianni houdt in La Dolce Vita (1960) zijn bril zelfs ’s nachts op. Hij is een afstandelijke, observerende man die tegen elke prijs oogcontact met anderen probeert te vermijden.
In The Matrix (1999) dragen de drie hoofdrolspelers Neo, Morpheus en Trinity ieder een ander model, waarbij vooral die van Morpheus (Laurence Fishburne) opvalt, want die is zonder pootjes.
De zonnebril is onderdeel van hun uniform. Het maakt de spelers emotieloos omdat je hun blik niet kunt zien, maar wat het vooral doet: in combinatie met de steriele zwarte mantels geeft het de personages een extra laag in hun pantser van onpersoonlijkheid. Dit is de zonnebril die anoniem maakt.
Dat is exáct de reden waarom acteurs in het dagelijks leven een zonnebril dragen. Hoewel je je kunt afvragen of zo’n gigantische, zwarte zonnebril niet juist meer de aandacht trekt. De beroemdste zonnebrildrager van Hollywood, Jack Nicholson, had daar ooit een heel eigen motivatie voor: ‘With my sunglasses on, I’m Jack Nicholson. Without them, I’m fat and 60.’
