Pas op voor dit monstertje

De paden op, de lanen in – dit weer vraagt er om. Maar daar loert gevaar in de vorm van de teek.

Opgelet: de teek komt niet alleen voor in bossen, maar ook in stadse natuur. Je bent dus eigenlijk nergens veilig voor het monstertje.

Teken hebben bloed nodig van anderen nodig om te kunnen overleven. Het zijn parasieten – ze wachten maanden of jaren tot er een mens of dier langskomt om zich in vast te zuigen. In Nederland vinden jaarlijks tot wel anderhalf miljoen tekenbeten plaats.

Het zijn kleine spinachtigen ter grootte van een speldeknop. Ze bijten zich pijnloos vast in een huid en zuigen zich in een dag of drie boordevol. Daarna laten ze los.

Tijdens dit proces kunnen ze ziekteverwekkers overdragen die de teken zelf weer oplopen van gastheren. Eén van de gevaarlijkste ziekteverwekkers die ze bij zich kunnen dragen is de bacterie die de ziekte van Lyme kan veroorzaken.

Wordt je gebeten door een teek die deze bacterie bij zich draagt, dan betekent dat nog niet automatisch dat je de ziekte van Lyme ook daadwerkelijk krijgt. De kans daarop is hooguit twee tot drie procent.

Maar dan ben je ook goed de Sjaak. Het kan onder meer leiden tot koorts en tot spier-, huid- en gewrichtsklachten. De ziekte kan behandeld worden met antibiotica, Maar als de besmetting te laat herkend wordt kan dat leiden tot aantasting van het zenuwstelsel en zelfs de dood. Ook na behandeling kun je met restklachten blijven zitten, zoals vermoeidheid en concentratieverlies. Dit wordt het postlymeziektesyndroom genoemd.

Over de teek

Die is al langer op aarde dan de mens. Het beestje houdt van warmte en van vocht. En verschuilt zich graag in bossen, struikgewas en bladeren. Dus ook in stadsparken ben je niet veilig voor de zuiger.

Wat kun je doen?

Check je lijf nadat je in het groen hebt vertoefd. Een teek die zich heeft vastgebeten ziet eruit al een dikke moedervlek.

Pak de teek met een puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid bij de kop vast en trek hem er rustig uit. Als een stukje van de kop in de huid achterblijft, is dat ongevaarlijk. Dat komt er vanzelf weer uit, net als bij een splinter. Ontsmet hierna het beetwondje. Hier zie je hoe je dat precies doet.

Noteer voor de zekerheid wanneer en waar op de huid je bent gebeten en houd de maanden erna de huid rond de beet in de gaten. Let op het ontstaan van een verkleuring van de huid of klachten die passen bij de ziekte van Lyme.

Kleding aanpassen

Je kunt jezelf enigszins tegen de teek beschermen door een aantal maatregelen te nemen. Blijf bijvoorbeeld zoveel mogelijk op de paden en vermijd dichte begroeiing en struikgewas. Draag dichte schoenen, lange mouwen en een lange broek. Stop broekspijpen in de sokken. Kies ervoor je kleding te impregneren met het insectenwerende middel Permitrine of spuit de kleding in met een middel dat DEET (diethyltoluamide) bevat.

Uiteraard bieden deze stappen geen garantie dat je geen tekenbeet oploopt, dus blijft jezelf controleren op tekenbeten nadat je in de bosjes bent geweest.