Deze Soul Man zingt niet meer

Sam Moore, de ziel van Sam & Dave, is naar de Grote Platenbaas in het hiernamaals.

UNITED KINGDOM - JANUARY 01: Photo of Sam MOORE and SAM & DAVE and Dave PRATER; Posed portrait of Sam Moore (L) and Dave Prater, (Photo by CA/Redferns)

Sam Moore, de tenor van het legendarische soul-duo Sam & Dave dat we kennen van klassiekers als Soul Man, Hold On, I’m Comin’ en I Thank You, is afgelopen vrijdag overleden in Coral Gables, Florida. Hij werd 89 jaar. Zijn vrouw en manager, Joyce Moore, bevestigde zijn overlijden, dat volgde op een operatie. 

In de jaren zestig behoorden Sam & Dave tot de absolute top van de rhythm-and-blues. Hun hits rolden van de band met een regelmaat waar menig artiest van toen slechts van kon dromen. Soul Man, dat in 1967 de eerste plek op de R&B-hitlijsten bereikte, werd beloond met een Grammy Award en baande de weg voor andere zwarte artiesten in Amerika om ook een blank publiek aan te spreken.

Hun bijnaam, Sultans of Sweat, hadden Sam & Dave te danken aan hun optredens. Die waren zo enthousiast en energiek dat zelfs de grote Otis Redding liever niet met hen optrad, bang om overschaduwd te worden. Sam Moore zei daar over: ‘De kracht van Sam & Dave was dat we alles deden om het publiek het naar de zin te maken.’

Het ontstaan van een iconisch duo
Het begon allemaal in een nachtclub in Miami, de King of Hearts, waar Moore en bariton Dave Prater elkaar in de vroege jaren zestig ontmoetten. Tijdens een amateuravond sprongen ze toevallig samen het podium op – Prater vergat zijn tekst, en Moore fluisterde het hem in. Het klikte meteen, niet alleen tussen de twee, maar ook met het publiek.

Beiden hadden hun roots in de gospel. Hun dynamische stijl werd hun handelsmerk, al liet het succes even op zich wachten. Pas nadat Atlantic Records hen in 1964 onder de hoede van Stax Records plaatste – hét mekka van Memphis soul – vonden ze hun stem, geholpen door songwriters Isaac Hayes en David Porter en de legendarische huisband van Stax, Booker T. & the M.G.’s.

Deze nostalgische en muzikale kijktip blijft de moeite waard.

Toppers en tragiek
De roem bracht voorspoed in de vorm van een eigen tourbus, een vliegtuig en een  entourage die wat betreft Sam Moore vooral vrouwelijk van aard was. Al van jongsaf aan had hij zijn handen vol aan de liefde; als middelbare scholier werd hij al eens opgejaagd door een volwassen man omdat de jonge Moore het met diens wettige echtgenote hield.

Met het succes kwamen ook de excessen. Zowel Moore als Prater raakten verslaafd aan heroïne. De populariteit van Sam & Dave begon af te nemen in de jaren zeventig, wat leidde tot spanningen en uiteindelijk een breuk. ‘Het was een duo, geen partnerschap,’ zei Moore in een interview. Hun laatste gezamenlijke optreden vond plaats op oudejaarsavond 1981; daarna spraken ze elkaar nooit meer.

Prater ging verder met een andere Sam, tegen Moore’s zin, totdat hij in 1988 omkwam bij een auto-ongeluk. Moore daarentegen herontdekte zichzelf, dankzij zijn vrouw Joyce, die hem hielp af te kicken en zijn carrière in een nieuwe richting stuurde.

Een nalatenschap van soul
Sam Moore kende een derde acte die hem naar nieuwe hoogten bracht. Hij speelde voor presidenten, werkte samen met legendes als Bruce Springsteen en Lou Reed, en zette zich in voor de rechten van artiesten en songwriters. Sam & Dave werden in 1992 opgenomen in de Rock & Roll Hall of Fame en kregen in 2019 een Grammy Lifetime Achievement Award.

Zoals Joyce Moore het in 2014 verwoordde: ‘Het was een achtbaan, met diepe dalen en hoge pieken. Het pijnlijkste is te beseffen hoe slecht Sam en zijn generatie werden behandeld. Maar we zijn gezegend.’

p.s. Sam & Dave hadden een revival met hun klassieke hit Soulman toen Dan Akroyd en Jim Belushi als The Blues Brothers in Saturday Night Live optraden.