Gisteren overleed de Franse acteur Alain Delon in zijn huis in Douchy-Montcorbon. Hij zal herdacht worden vanwege de vele schandalen links en rechts (vrouwonvriendelijk, ideologisch-rechts), maar wat overheerst zijn de klassieke filmprestaties die hij afleverde, van Plein soleil (1960) tot Le samouraï (1967).
Met de regisseur van Le samouraï, Jean-Pierre Melville, maakte hij ook nog de klassieke misdaadfilms Le cercle rouge (1970) en Un flic (1972). In 2019 ontving hij, onder een staande ovatie, een Palm d’or Honneur, de ere-Palm die hem tot tranen roerde.
Via een pleeggezin, een internaat, de onderwereld (hij zat een jaar achter de tralies), het Franse leger (hij diende in Indochina, werd oneervol ontslagen) en de slagerszaak van zijn stiefvader belandde hij via een vriendin die acteerde op het filmfestival in Cannes. Zijn uiterlijk en charisma viel dermate op dat er een filmcarrière op zijn pad kwam – een vertegenwoordiger van de Amerikaanse filmproducer David O. Selznick bood hem een contract aan.
Hoe belangrijk is vriendschap voor jou?
In de misdaadfilms zien we Delon op zijn best: de ruwe bolster in een verfijnd uiterlijk. Zijn kleding is die van de karikaturale gangster: trenchcoat en fedora. De policier waarin hij in 1970 schitterde kreeg zelfs de naam mee van de hoed: Borsalino.
En daar ontstond de misvatting dat Borsalino een type hoed is. Net als Stanley-mes geen type mes is, maar een merk, is Borsalino geen type hoed, slechts een merk, halverwege de negentiende eeuw opgericht door Giuseppe Borsalino. Dat merk is echter zo synoniem komen te staan met het type hoed, de fedora, dat Borsalino een pars pro toto is geworden.
De fedora is de grote gedeukte hoed van vilt die in de eerste helft van de vorige eeuw synoniem kwam te staan met Amerikaanse gangsters. Ironisch genoeg is de naam fedora afgeleid van een vrouwennaam. De term fedora is geleend van de heldin in het Franse toneelstuk Fédora (Victorien Sardou schreef deze rol voor Sarah Bernhardt). Net als de trilby was de fedora namelijk oorspronkelijk een hoed voor vrouwen – vrouwelijke voorvechters voor gelijke rechten droegen in het begin fedora’s.
Welke hoed past het beste bij jouw hoofd.
De drooglegging in Amerika creëerde een nieuwe groep gangsters, met Al Capone als de bekendste, die zich een uitdossing aanmat met de fedora. Daarmee werd de gedeukte fedora een hoed voor filmgangsters, zoals James Cagney in The Public Enemy en White Heat. En voor Alain Delon dus, de man die gisteren eenzaam en alleen stierf op zijn Zwitserse landgoed.
