Als er over één feitje in Eindhoven een misverstand bestaat, is het deze: Hoe komt Eindhoven aan zijn bijnaam De Lichtstad? Vraag het aan Chat GPT en je krijgt dit antwoord:
‘Eindhoven staat bekend als de Lichtstad vanwege de historische rol die de stad heeft gespeeld in de productie van gloeilampen en de ontwikkeling van de elektronica-industrie. De bijnaam “Lichtstad” verwijst naar de pioniersrol die Eindhoven heeft gespeeld in de gloeilamp-industrie, met name vanwege de aanwezigheid van het bedrijf Philips, dat in 1891 werd opgericht door Gerard Philips en zijn vader Frederik.’
Nu is de firma Philips voor veel in Eindhoven verantwoordelijk. Tenslotte was Eindhoven in 1891, het jaar waarin Gerard Philips een leegstaande fabriek in Eindhoven koopt om er gloeilampen te produceren, niet meer dan een schrale negorij met nauwelijks vierduizend inwoners. Ter vergelijking: in Amsterdam woonden in dat jaar al bijna een half miljoen inwoners, in Rotterdam meer dan driehonderdduizend.
Op zoek naar een horloge-walhalla in Eindhoven? Je vindt het hier.
Tóch is Philips niet verantwoordelijk voor de bijnaam van Eindhoven. De naam lichtstad is ontleend aan twee grote luciferfabrieken die rond 1880 in Eindhoven waren gevestigd. (Er kwam in Eindhoven ook een lucratieve tabaksindustrie.)
Eindhoven was aan het einde van de negentiende eeuw weliswaar klein van omvang, maar wel al een plaats met stadsrechten. Eindhoven was niet het grootste van de dorpen die het verenigde, waaronder Woensel en Strijp, maar wel de enige met stadsrechten – en dus de naamgever van de agglomeratie. Inmiddels zijn Woensel en Strijp wijken in de stad Eindhoven.
De bijnaam dankt Eindhoven dus aan de lucifers, maar het succes van Philips (in 1900 was Philips al de op twee na grootste gloeilampenproducent van Europa) zal die bijnaam alleen maar hebben versterkt.
