Prostaatkanker is de meest voorkomende kankersoort bij mannen. In Nederland krijgen jaarlijks gemiddeld 14.500 mannen de diagnose prostaatkanker. Aan de gevolgen van de ziekte overlijden gemiddeld drieduizend mannen.
Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in Nederland. Veel mensen denken dat prostaatkanker alleen op oudere leeftijd voorkomt. Toch is bijna de helft van de mannen onder de zeventig jaar wanneer ze de diagnose krijgen. Bijna tien procent van de mannen is zelfs jonger dan zestig jaar. Meer over je prostaat lees je hier. Prostaatkanker is niet meteen goed te herkennen, wat tijdige diagnose lastig maakt. Ruim driekwart, 77%, van de Nederlandse mannen zou gebruik willen maken van onderzoek naar prostaatkanker. Zo blijkt uit een recent onderzoek dat is uitgevoerd door PanelWizard onder duizend respondenten van 18 jaar en ouder.
Hoe vaak komt prostaatkanker voor?
Het aantal nieuwe patiënten met prostaatkanker per jaar (incidentie) is in de afgelopen 25 jaar gestegen van ruim vierduizend in begin jaren negentig naar ongeveer 14.500 in 2023. Elk jaar sterven in Nederland ongeveer drieduizend mannen aan prostaatkanker, in 2022 waren dat er 3.077. Dit aantal is vergelijkbaar met de sterfte bij vrouwen aan borstkanker.
Overleven van prostaatkanker
Vijf jaar na het stellen van de diagnose is gemiddeld negentig procent van de mannen nog in leven. Na tien jaar gemiddeld nog tachtig procent. Voor je vooruitzichten is het belangrijk om te weten welk stadium prostaatkanker je hebt. Dat hoor je van je arts.
Van de mannen bij wie gelokaliseerde prostaatkanker is vastgesteld, dus waarbij kanker niet is uitgezaaid, is na tien jaar nog meer dan negentig procent in leven. De zaak ligt behoorlijk anders als de prostaatkanker bij diagnose wel is uitgezaaid en zijn er ook uitzaaiingen op afstand zijn, dan is na tien jaar nog ongeveer 25% van de mannen in leven.
Vroeg
Vroege opsporing van prostaatkanker is van groot belang. Wordt prostaatkanker tijdig gevonden, dan is de behandeling in principe gericht op genezing. “Dit betekent naast overleven ook een grote winst in kwaliteit van leven voor de patiënt”, aldus Nik van Zuilen van de Prostaatkankerstichting.
Vanaf 50 jaar kunnen mannen een vroeg onderzoek laten doen naar prostaatkanker. Dit is een preventief onderzoek om prostaatkanker op tijd te kunnen opsporen. Dit gebeurt door middel van een PSA-test (Prostaat Specifiek Antigen) bij de huisarts; die meet de PSA-waarde in het bloed. Zo’n 77% van de respondenten zou een dergelijke PSA-test willen laten doen, vooral omdat het een pijnloos en laagdrempelig onderzoek is. Hierdoor kan een eventuele afwijking tijdig worden vastgesteld en behandeld. Ter vergelijking: bevolkingsonderzoek naar borstkanker voorkomt naar schatting rond de 1.300 sterfgevallen per jaar.
Behandeling
Prostaatkanker roept vaak emoties op, zoals verdriet, angst, onzekerheid, schaamte en onmacht, zo blijkt uit het onderzoek. Maar er is vaak ook hoop op effectieve behandeling en genezing. Prostaatkanker is op verschillende manieren te behandelen. Bijvoorbeeld door een operatie, medicatie en bestraling. Dit door middel van de klassieke radiotherapie of de nieuwere nucleaire geneeskunde met radioactieve medicijnen.
Bij de keuze voor een type behandeling weegt voor de respondenten ‘behoud van kwaliteit van leven’ zwaar (96%), net als ‘zo lang mogelijk blijven leven’ (95%). Voor negen op de tien is het behoud van seksualiteit een belangrijke factor (89%) en voor ruim vier op de tien het behoud van vruchtbaarheid (44%).
Taboe
Hoewel ruim de helft (61%) van de ondervraagden het geen probleem vindt om over prostaatkanker te praten, is het voor 18% nog steeds een taboe. De beste manier om het onderwerp bespreekbaar te maken, is volgens 61% van de respondenten het aanbieden van een bevolkingsonderzoek, of andere vorm van een (gratis) preventiecheck.
Wat is je prostaat?
De prostaat, een klier ter grootte van een kastanje, bevindt zich onder de blaas rondom de plasbuis en speelt een belangrijke rol bij de voortplanting. Toch weet bijna vier op de tien van de Nederlanders niet dat deze klier zaadvocht aanmaakt en dat het mannelijk hormoon testosteron belangrijk is voor de werking van de prostaat.
Libidoverlies
Prostaatkanker is een ziekte die veel mensen persoonlijk raakt. Bijna de helft van de Nederlanders kent iemand die de diagnose had of heeft (47%). Ruim acht op de tien vindt dit erg voor de partner (84%) en/of voor de naaste omgeving van de patiënt (81%). De meerderheid (63%) vindt het erg dat iemand met prostaatkanker impotent kan worden en daardoor geen erectie meer te kan krijgen. Een vergelijkbaar aantal mensen (65%) vindt het erg dat diegene zijn libido/zin in seks kan verliezen.
Meer over prostaatkanker en actuele cijfers over hoe vaak prostaatkanker voorkomt, bij welke leeftijdsgroep prostaatkanker het vaakst wordt vastgesteld en de overleving van prostaatkanker; vind je hier. Het onderzoek is uitgevoerd door PanelWizard, met medewerking van de Prostaatkankerstichting en in opdracht van Novartis.
