Is overgewicht een keuze?

Is overgewicht het gevolg van langdurig slechte voeding- en leefstijlkeuzes maken of is er meer aan de hand?

Is overgewicht een keuze?

Een calorie is een meeteenheid voor een bepaalde hoeveelheid energie in voeding. Wanneer je meer calorieën binnenkrijgt dan je verbrandt, slaat je lichaam overtollige calorieën op als vet. Het lichaam gebruikt het vet als energieopslag voor momenten dat er niet voldoende energie voorradig is. In een wereld waar we 24/7 op elke hoek van de straat eten kunnen kopen én lichamelijke inspanning niet meer nodig is om al dat eten toe te eigenen, ligt overgewicht op de loer.

Je zou dus kunnen stellen dat overgewicht een keuze is. Toch speelt er nog een andere belangrijke factor: genen. Zo laat dit onderzoek zien dat een groep individuen die drie maanden lang exact dezelfde hoeveel calorieën aten en niet meer of minder bewogen dan de ander, toch uiteenlopende hoeveelheden aan vet opsloegen. De resultaten liepen uiteen van 4,5 kilo vetopslag tot 13 kilo extra vetmassa.

Volgens de onderzoekers heeft dit voornamelijk te maken met de snelheid waarmee het systeem van een individu calorieën verbrandt (metabolisme). Zo verbrandde de persoon met de snelste ‘verbrandingsoven’ 400 calorieën meer in totale rust dan de persoon met het minst gunstige metabolisme. Het verschil in vetopslag als gevolg van een ‘slechte’ voedingskeuze, kan dus een aanzienlijk andere impact hebben per persoon.

Is overgewicht een keuze?

Beweging en trek

Ook het verschil in de natuurlijke drang om kleine bewegingen te maken, zoals tappen met je voeten of vaker opstaan vanuit een onrustig gevoel, kan veel verschil maken. Zo ontdekten de onderzoekers dat een van nature actief persoon tot 700 meer calorieën per dag kan verbranden. Stel dat je daar bovenop ook nog snel calorieën verbrandt, dan kun je in het gunstigste geval al 1100 calorieën ‘winst’ pakken, zonder dat je daar bewust of actief voor kiest.

En dan is er nog iets: het gevoel van trek. Waar de één amper of weinig trekgevoelens ervaart, is het voor de ander een constant gevecht om niet toe te geven aan de drang om te moeten eten. Voor hen blijft een gevoel van verzadiging meestal ook langer uit nadat ze gegeten hebben, verklaart dit onderzoek. Is dit een keuze? Nee, de hersenen zijn simpelweg anders verbonden en werken daarom niet in het voordeel van de betreffende persoon.

Hoewel de hoeveel calorieën die je inneemt altijd leidend is, bewijzen al deze onderzoeken dat sommigen veel bewustere voedingskeuzes moeten maken én meer moeten bewegen dan anderen. Een vervelende waarheid.