Uit de Russische invasieplannen, die The New York Times wist te verkrijgen blijkt dat de Russische legertop ervan overtuigd was Oekraïne binnen een paar dagen te kunnen innemen. Officieren werd geadviseerd om ceremonie-uniformen en medailles mee te nemen, om te dragen tijdens de militaire parade door het veroverde Kiev.
Het liep anders.
Tienduizenden Russische soldaten zijn er inmiddels gesneuveld en het Rode leger heeft zich moeten terugtrekken in het oosten van Oekraïne, waar het zich heeft ingegraven. De inmiddels tien maanden durende oorlog wordt door The New York Times omschreven als Ruslands “grootste humanitaire en strategische calamiteit sinds de val van de Sovjet Unie”.
De gepensioneerde Russische Generaal Leonid Ivashov waarschuwde al in januari van 2022 tegen een invasie van Oekraïne. De afgelopen tien maanden zijn echter nog erger verlopen dan verwacht, zo vertelde Ivashov de Amerikaanse krant. “Nooit zijn er in de geschiedenis van Rusland zo’n stomme beslissingen genomen. Maar helaas heeft stommiteit gezegevierd – stommiteit, hebzucht, een zekere wraakzucht en zelfs iets van kwaadaardigheid.”
Dit is de “grootste humanitaire en strategische calamiteit sinds de val van de Sovjet Unie”
The New York Times sprak met deskundigen, Russische soldaten en vertrouwelingen van Poetin, bestudeerde honderden Russische documenten en emails, en beluisterde Russische telefoongesprekken van soldaten op het slagveld.
Al dat bronnenmateriaal leidde tot een analyse van de onverwachte ontwikkeling op het slagveld. Hoe is het mogelijk dat een van ’s werelds machtigste legers, geleid door een gevierde tacticus als Poetin, zo wist te falen?
1// De isolatie van Poetin
Tijdens de corona-pandemie raakte de Russische president nog geïsoleerder dan hij al was. Poetin, geobsedeerd met zijn nalatenschap en overtuigd van zijn eigen genialiteit, verdronk in zijn eigen zelfverheerlijking en anti-Westerse fascinatie.
Dat leidde tot de alleen door hem genomen beslissing om Oekraïne binnen te vallen; zelfs sommigen van zijn meest naaste adviseurs wisten pas van de inval op het moment dat er tanks de grens overstaken.
2// Corruptie in het Rode Leger
Het gevreesde Russische leger was uitgehold door jarenlange corruptie en diefstal. Er werden miljarden roebels in de modernisering van het leger gestopt, maar die zijn verdwenen in de zakken van duizenden corrupte officieren.
Een betrokkene vertelde The New York Times hoe hij op een tankbasis enorme patriottische bannieren liet ophangen om de abominabele staat van het materieel te verbloemen. Een bezoekend groepje officieren werd met een smoes weggeleid – ze mochten zelfs niet naar binnen om van het toilet gebruik te maken.
3// Verkeerde informatie en wanhoop
Bij de invasie maakte het Russische leger gebruik van gedateerde landkaarten en onjuiste informatie bij het lanceren van raketten. De luchtafweer van het Oekraïense leger bleef daardoor intact, ook tot verbazing van de Oekraïense legertop.
Wanhopige Russische soldaten, die niet verwacht hadden op zoveel tegenstand te stuiten, belden met hun mobiele telefoons naar huis. De Oekraïners konden ze op die manier makkelijk traceren en bestoken – met hun telefoontjes gingen de Russen hun eigen dood tegemoet. Het Oekraïense leger beheerste de cyberoorlog beter dan de Russen.
4// Zelfoverschatting en slecht materieel
Door zelfoverschatting bezette het Russische leger meer grondgebied dan ze konden verdedigen. Enorme gebieden moesten verdedigd worden door slechtbewapende en ondervoede manschappen. Sommige soldaten kregen wapens uit de jaren veertig in hun handen geduwd, anderen kregen een van internet gekopieerde handleiding voor het gebruik van hun geweren.
De Oekraïners vochten terug met moderne wapens die ze van het westen ontvingen. De Russische officieren bleven de slecht voorziene soldaten als kanonnenvoer naar het front sturen.
5// Onderlinge rivaliteit
Poetin organiseerde zijn leger als een feodale organisatie, met leenheren die hij benoemde op basis van gunsten. Daardoor werden Russische bataljons niet aangevoerd door ervaren strategen, maar bijvoorbeeld door de voormalige bodyguard van Poetin en door een huurling die ooit de catering verzorgde voor het Kremlin.
De rivaliteit die er tussen de verschillende facties van het leger ontstond, leidde ertoe dat ze zich zelfs tegen elkaar gingen keren. Zo vertelde een Russische soldaat hoe een tankcommandant bewust het checkpoint van een rivaliserend Russisch bataljon opblies.
Zo creëerde Vladimir Poetin zijn imago van Sterke Man.
