Grand Seiko markeert 20 jaar Spring Drive

De kenner is er ongetwijfeld bekend mee, maar Grand Seiko blijft nog altijd één van de best bewaarde open geheimen in de horlogewereld.

Het Japanse merk heeft volgend jaar zijn 65ste verjaardag, maar viert dit jaar het 20ste jubileum van één van z’n meest bijzondere uurwerken: de 9R Spring Drive. Waarom dit zo’n bijzonder én belangrijk uurwerk is? We praten je bij.

Als je niet bij de best geïnformeerde horlogefans ter wereld hoort, is het je vergeven. Want totdat Grand Seiko onafhankelijk ging in 2017 was het één van die verzamelaars-geheimen. Uitmuntend gemaakte horloges voor een relatief betaalbare prijs. Zo werden ze verkocht in Japan zelf. Grand Seiko is overigens pas sinds 2010 überhaupt verkrijgbaar buiten Japan.

Dat gebeurde nadat de grote vraag onder horlogeliefhebbers zo groot werd, dat het merk besloot om de horloges officieel te exporteren naar de rest van de wereld. Grand Seiko startte in 1960, het hoogtepunt van vele jaren aan ontwikkeling, waar ze konden steunen op eigen technologieën en horlogemakers. Elk Grand Seiko-horloge heeft zijn wortels diep in de omgeving en cultuur van Japan.

Erfgoed & Traditie

Sommigen belichamen de Japanse liefde voor de natuur en anderen weerspiegelen aspecten van kunst en design die uniek zijn voor Japan. Ze zijn allemaal, zonder uitzondering, uitingen van het erfgoed en de tradities. In 2017 begon er een nieuw hoofdstuk van Grand Seiko, met de lancering van een bredere collectie en de oprichting van Grand Seiko als een volledig onafhankelijk merk. Een stap die succesvol heeft uitgepakt.

Grand Seiko is namelijk één van de weinige horlogebedrijven die echt verticaal geïntegreerd is. Voor de leek: als Grand Seiko schrijft over in-house dan is het ook écht in-house. Een goed voorbeeld is dat ze hun eigen quartzkristallen maken, die worden gebruikt in hun zeer nauwkeurige quartz- en Spring Drive-horloges.

Maar ze maken ook de balansveren met gepatenteerde legeringen, echappementen die lichter en energiezuiniger zijn gemaakt door middel van ultramoderne technologie en onderdelen die speciaal zijn ontworpen om smeermiddel of de olie beter vast te houden. Dus als er iets is dat je kunt meenemen van dit verhaal, ga eens kijken buiten de usual suspects.

Mechanisch met quartz-precisie

Grand Seiko viert de 20e verjaardag van het 9R Spring Drive uurwerk met twee nieuwe modellen. De twee nieuwe Grand Seiko-edities eren het Calibre 9R – destijds revolutionair. De ontwikkeling van Spring Drive had wel wat tijd nodig. In feite omvatte het ontwikkelingsproces meer dan 600 prototypes, 230 patenten en meer dan 27 jaar aan ontwikkeling. Het concept is bedacht door ingenieur Yoshikazu Akahane. In 1977 kwam hij met het concept van ‘het perfecte horloge’ dat de elegantie en het vakmanschap van mechanische uurwerken combineerde met de nauwkeurigheid van quartzuurwerken.

Een klein aantal beperkte exemplaren had eerder een handopwindbaar Spring Drive-uurwerk gehad, maar in 2004 werd Akahane’s visie voor het eerst geïntroduceerd bij Grand Seiko in het zelfopwindende Spring Drive 9R-kaliber. De Spring Drive daagt je uit om buiten het kader te denken van quartz of mechanisch. Soms is dat voor mensen een uitdaging, want er is simpelweg geen ander horlogebedrijf met technologie vergelijkbaar met die van de Spring Drive.

Een beknopte uitleg voor de (gevorderde) leek: Spring Drive is een hybride uurwerk dat de precisie van quartzuurwerken combineert met het vakmanschap en de schoonheid van een mechanisch uurwerk. Het ontleent zijn kracht aan het afrollen van een veer die is opgewonden door het opwinden van de kroon of door een oscillerend gewicht dat wordt geactiveerd door het bewegen van de pols (Spring Drive heeft zowel handopwindbare als automatische kalibers). De kracht die vrijkomt drijft vervolgens het tandwielstelsel aan, dat de wijzers van het horloge beweegt.

Bij een mechanisch horloge wordt het afrollen van de veer geregeld door het echappement – een delicaat ding dat bestaat uit een balanswiel, de palletvork en het echappementwiel. Dankzij het echappement kan een horloge een consistente tijd bijhouden. Spring Drive verschilt op één belangrijke manier van het bekende mechanische uurwerk: bij Spring Drive-uurwerken wordt de bekende tik vervangen door een systeem dat bestaat uit een kwartskristal, een geïntegreerd circuit en een stappenmotor.

Hoewel kwartskristallen, IC’s en stappenmotoren ook worden aangetroffen in goedkope quartzhorloges, komt het erop neer dat Spring Drive-uurwerken geen batterijen bevatten en net zo hoogwaardig zijn vervaardigd als veel puur mechanische uurwerken boven hun prijsniveau. Een ander opvallend kenmerk van de Spring Drive-uurwerken is zichtbaar vanaf de voorkant van het horloge: de ‘zwevende’ secondewijzers van mechanische horloges springen meerdere keren per seconde naar voren om de indruk te geven van een vloeiende beweging – vooral in vergelijking met quartzhorloges, met wijzers die één keer per seconde vooruitgaan.

Spring Drive heeft daarentegen een secondewijzer die soepel glijdt, het is het enige uurwerk dat dit doet. Buiten de stemvorkhorloges van een paar decennia geleden. Dit doen ze zelfs met een eventuele ‘rem’ die het uurwerk kan afremmen indien nodig voor de precisie. Dit levert misschien niet veel praktisch voordeel op, maar het is boeiend om te zien. Sterker nog: deze hybride technologie haalt een nauwkeurigheid van +/- 1 seconde per dag, volgens de beruchte conservatieve schattingen van Grand Seiko.

Sport x Heritage

Om het bijzondere uurwerk te eren lanceert Grand Seiko twee gelimiteerde edities. De Grand Seiko Sport Spring Drive GMT SBGE305 en de SBGA497 met het beroemde ‘Snowflake’-patroon in roze.
De Grand Seiko Sport SBGE305 heeft een roestvrijstalen kast van 40,5mm met een indrukwekkende mix van geborstelde en gepolijste zijden. De vastgeschroefde kroon is voorzien van het GS-logo en bevindt zich op vier uur. De solide geschroefde achterkant zorgt voor een waterbestendigheid van 200 meter.

De donkerrode wijzerplaat van de nieuwe Grand Seiko Sport Spring Drive GMT is geïnspireerd op de Japanse natuur en doet denken aan ‘de levendige zonsopgang die in de zomer de steile hellingen van het Hotaka-gebergte verlicht’, zoals Grand Seiko zelf schrijft.

Het horloge met het 9R66 Spring Drive GMT-uurwerk, heeft dus een handige GMT-functie voor reizigers. Door in stappen van een uur vooruit en achteruit te springen, kan de lokale uurwijzer worden ingesteld.

De nieuwe SBGA497 is ook gehuisvest in een roestvrijstalen kast en wordt geleverd als Grand Seiko Heritage-model. De wijzerplaat is voorzien van het populaire ‘Snowflake’-patroon van het merk en is afgewerkt met een zachte roze tint, geïnspireerd door het kersenbloesemseizoen. Het uurwerk wordt omvat door een kast van 41 mm, met een bijpassende stalen band.

De Grand Seiko Sport Spring Drive GMT SBGE305 is vanaf juni verkrijgbaar in een gelimiteerde oplage van 1.300 stuks en kost €6.600. De lichtroze SBGA497 wordt uitgebracht in een gelimiteerde oplage van 1.500 stuks en is vanaf maart 2024 verkrijgbaar voor €6.800.